Review: Canon EF 11-24mm f/4L USM

5 juni, 2015 - 13:22

Door: Julian Huijbregts 7665

Gelijktijdig met de EOS 5DS en 5DS R introduceerde Canon een indrukwekkend objectief: de EF 11-24mm f/4L USM. De 50,6-megapixelcamera's zijn pas later verkrijgbaar, maar de extreme ultragroothoek ligt al in de winkels. Zijn de praktijkprestaties net zo extreem als de cijfers?

Jarenlang was Sigma's 12-24mm het ultragroothoekobjectief met de breedste beeldhoek op de markt. Canon scherpt het record nu aan met een zoom die op 11mm begint. Dat lijkt een klein verschil, maar het is absoluut zichtbaar. Fotograferen op 11mm levert een extreem perspectief op met een horizontale beeldhoek van maar liefst 117 graden.

Voor interieurfotografie in kleine ruimtes biedt het extreme bereik van de EF 11-24mm f/4L uitkomst. Ook bij het vastleggen van gebouwen vanaf plekken waar je weinig afstand kunt nemen van het onderwerp is de 11mm-stand ideaal.

Canon EF 11-24mm f/4L USM - perspectief
Het brandpunt van 11mm levert een extreme beeldhoek op van 117 graden.

Het uiterlijk van de Canon EF 11-24mm f/4L doet denken aan Nikon's 14-24mm f/2.8 en de Tamron 15-30mm f/2.8. Hoewel deze Canon 11-24mm een stop minder lichtsterk is, doet het formaat en gewicht (1180 gram) van het objectief absoluut niet onder voor de andere twee extreme groothoeken.

Om het 11mm-bereik mogelijk te maken dan ook is een enorme bonk glas nodig. Canon vertelde ons tijdens de presentatie van het objectief dat het voorste lenselement, met diameter van 87mm, 's werelds grootste asferische element is en dat het produceren van enkel dit stuk glas vier dagen in beslag neemt.

Behuizing

Niet alleen aan de rode ring, maar ook aan de afwerking van de EF 11-24mm f/4L is duidelijk te merken dat we met een hoogwaardig objectief uit de L-serie te maken hebben. De behuizing voelt zeer solide aan en is afgedicht tegen stof en vocht. De USM-scherpstelmotor doet zijn werk snel en vrijwel onhoorbaar. De minimale focusafstand bedraagt 28 centimeter, gemeten vanaf de sensor. Het objectief is zo'n dertien centimeter lang, je kunt je onderwerpen erg dicht benaderen met de 11-24mm.

Het gebruik van filters is bij extreme groothoekobjectieven altijd een uitdaging. Een filterdraad is bij de 11-24mm niet aanwezig. Canon heeft het objectief echter geschikt gemaakt voor gelfilters. Deze kun je in een uitsparing aan de achterkant van het objectief plaatsen. Bij gelfilters heb je minder keus dan bij de varianten die je voor het objectief schroeft. Graduele grijsfilters of polarisatiefilters zijn er niet in deze vorm. Wel kun je ND-filters gebruiken om langere sluitertijden mogelijk te maken.

Het is denkbaar dat er in de toekomst filterhouders van derden beschikbaar komen die het gebruik van vierkante filters voor het objectief mogelijk maken. Dit zullen echter erg grote en dure filters worden. Een vergelijkbaar systeem voor Nikon's 14-24mm maakt bijvoorbeeld gebruik van 150mm-filters. Mogelijk zijn voor de extreme beeldhoek van de Canon 11-24mm nog grotere filters nodig.

Canon EF 11-24mm f/4L USM

Optische prestaties

Canon presenteerde de 11-24mm samen met de EOS 5DS en 5DS R, die over een 50,6-megapixelsensor beschikken. Het objectief is afgestemd op deze megapixelmonsters en kan volgens Canon de extreem hoge resolutie van deze toestellen goed benutten. Dat kunnen we nog niet in de praktijk testen, want deze camera's komen pas rond juni op de markt. We hebben de 11-24mm voor nu op een Canon EOS 5D Mark II getest. In combinatie met de 21-megapixelsensor van deze camera levert de ultagroothoek verbazingwekkend scherpe resultaten op.

Vanaf de maximale diafragmaopening van f/4 is de middenscherpte op ieder brandpunt van uitstekend niveau, maar belangrijker is dat zelfs de uiterste hoeken niet veel onder doen voor het midden van het beeld. In het midden van het bereik (16mm) en in de uiterste zoomstand van 24mm zijn de uiterste hoeken nog scherper dan wanneer je op 11mm fotografeert. Het diafragma afstoppen voor meer scherpte is eigenlijk niet nodig. Het objectief presteert uitstekend tussen f/4 en f/11, bij kleinere diafragma's neemt de scherpte wat af als gevolg van diffractie.

Ondanks de zeer goede scherpte op f/4, is het in de praktijk wel aan te raden om het diafragma wat af te stoppen als je op 11mm fotografeert. Bij volledige opening is er veel lichtverlies in de hoeken van het beeld. De uiterste hoeken zijn op f/4 zo'n drie stops donkerder dan het midden van het beeld. Op f/5.6 is de helderheid al veel egaler, vignettering blijft met zo'n anderhalve stop meetbaar in de hoeken, maar valt dan nauwelijks op. Het lichtverlies is minder sterk aanwezig wanneer je inzoomt. In de 24mm-stand bedraagt het ongeveer een stop bij maximale opening.

Chromatische aberraties zijn bij iedere diafragmaopening zichtbaar aan de randen van de foto's bij hoge contrasten. De kleurverschuivingen zijn echter eenvoudig te corrigeren bij het verwerken van de raw-bestanden, zonder dat dit storende effecten achterlaat. Flare blijft goed onder controle. Felle lichtbronnen in beeld leveren vrijwel nooit storende effecten op. Alleen als het licht vanaf de zijkant op het bolle lenselement schijnt is er een subtiele lensflare te zien.

Canon EF 11-24mm flare
De EF 11-24mm f/4L weet erg goed om te gaan met flare. Bij felle lichtbronnen in het beeld (boven) zie je geen storende effecten. Enkel wanneer het licht vanaf de zijkant op het objectief schijnt is er een duidelijk afgetekende lenslare te zien (onder).

Canon weet ook distorsie zeer goed binnen de perken te houden. Op 11mm is er wat tonvormige vervorming aanwezig, maar gezien het extreme brandpunt valt de hoeveelheid erg mee. Bovendien is de distorsie gelijkmatig van vorm en dus eenvoudig te corrigeren. In het middenbereik is vervorming vrijwel afwezig. Op 24mm is minimale kussenvormige distorsie waar te nemen.

Testfoto's

Bekijk in onderstaande slideshow een serie testfoto's. De foto's zijn in raw geschoten, met de Canon EF 11-24mm f/4L USM op een Canon EOS 5D Mark II. Met Adobe Camera Raw zijn de bestanden omgezet naar jpg-formaat. De exif-informatie is aanwezig in de bestanden. Download de foto's in originele resolutie, of bekijk ze in groot formaat, met de opties in het menu.

Conclusie

In alle opzichten is de Canon EF 11-24mm f/4L USM een extreem objectief. Niet alleen vanwege de enorme beeldhoek, het forse gewicht, de hoge prijs en zijn indrukwekkende voorkomen, maar ook vanwege de uitstekende optische prestaties. Canon zet niet alleen een record neer wat beeldhoek betreft, maar ook een nieuwe standaard voor ultragroothoekobjectieven.

De EF 11-24mm f/4L levert prestaties die je van de allerbeste prime-objectieven zou verwachten. Het objectief is niet goedkoop, maar de prijs betaalt zich uit in verbluffende beeldkwaliteit. Het objectief is een prachtige aanwinst voor professionele architectuur- en landschapsfotografen, of andere ultragroothoekliefhebbers die het zich kunnen veroorloven.