In de spotlight Ilse Wolf

5 augustus, 2025 - 12:00

Door: Redactie DIGIFOTO Pro

De natuur en fotografie hebben meer met elkaar gemeen dan veel mensen zich realiseren: beide draaien om observatie, ritme en harmonie. Natuurlijk wordt de natuur eindeloos vastgelegd, maar slechts weinigen doen dit op een zintuiglijke en holistische manier. Ilse Wolf (1991) is een uitzondering. Ze fotografeert de natuur niet alleen, ze werkt er ook mee samen. Wat ons betreft verdient ze dan ook een plek in de spotlight.

Tekst Niek Huizing Fotografie Ilse Wolf

Dit artikel is gepubliceerd in DIGIFOTO PRO 2.2025

Ilse groeide op in 's-Hertogenbosch en woont inmiddels in Breda. Haar fascinatie voor de natuur begon al op jonge leeftijd. Rond haar dertiende ging ze geregeld met haar compactcamera op pad om foto's te maken in de natuur. Op de middelbare school bezocht ze met haar klas een expositie van Richard Avedon in Foam en daar ontdekte ze dat fotografie ook een vorm van kunst kon zijn. Voor haar vijftiende verjaardag kreeg ze een Sony Alpha 200 van haar ouders. 'Mijn docenten CKV hebben me toen gestimuleerd om hier verder mee te gaan. Dat gaf me het duwtje dat ik nodig had.'

Na de middelbare school volgde ze een opleiding aan De Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen en later aan St. Joost in Breda. Waar ze zich eerst richtte op documentaire fotografie, is haar werk inmiddels steeds autonomer geworden. Fotografie is altijd haar hoofdberoep geweest, al studeert ze sinds kort ook kruidengeneeskunde. In haar vrije tijd vind je haar in de moestuin, wandelend in het bos of verdiept in alchemistische plantkunde.

Verdwijnen Camera Nikon D810 | Objectief Sigma Art 50mm | Diafragma f/7.1 | Sluitertijd 1/500s | ISO 100

Hiraeth: een zoektocht in beeld

In 2020 startte Ilse met het project Oblivion, ontstaan tijdens de coronaperiode. 'Toen de pandemie uitbrak voelde het alsof er een deken over de wereld lag. Alsof we vergaten wat het betekent om mens te zijn – verbonden met de natuur, met vertrouwen in ons lijf en in elkaar.' Oblivion stond voor dat grote niets, die ruimte tussen slapen en waken. Later veranderde ze de titel naar Hiraeth, een Welshe term zonder directe vertaling, die ze al van jongs af aan voelde. 'Het beschrijft een soort heimwee naar een plek die je niet precies kunt benoemen. Als kind had ik dat al. Ik begreep de wereld en haar systemen niet goed en verlangde naar ''huis'', zonder te weten waar dat was.' Hiraeth gaat niet alleen over het verlies van iets bekends, maar ook over het verlangen naar iets nieuws. 'Het is mijn persoonlijke zoektocht naar een wereld die ik graag zou zien. Een zoektocht naar de mens in relatie tot de natuur. Hoe wij natuur zijn en hoe we dat vergeten zijn.'

Ilse werkt intuïtief en zonder vastomlijnd idee. 'Tot nu toe komt het telkens naar me toe. Ik heb mijn camera vaak bij me als ik ergens heen ga. Soms maak ik helemaal niks en soms zie ik dingen die naadloos aansluiten bij het thema.

Dan word ik heel enthousiast en wil ik dagen achter elkaar fotograferen. Maar het kan ook zomaar zijn dat ik vervolgens weken niets maak. Dit voelt eigenlijk ook als het volgen van de natuur. De cycli. De natuur staat ook niet altijd “aan”.' Wat haar werk verbindt, is een sfeer van melancholie. 'Dan kom je al snel uit bij leegte en stilte.' Ze fotografeert het liefst tijdens de schemering of wanneer het mistig is. 'Dat zijn echt mijn favoriete momenten. Ik hou van groen, blauwtinten en aardse kleuren. Die keren in Hiraeth regelmatig terug.' Toch ziet ze de serie niet als een verzameling sfeervolle plaatjes. 'Dat voelt te makkelijk.'

Ilse kiest bewust voor een eerlijke benadering van haar beelden. ‘Het beeld met de spiegel in het water, bijvoorbeeld – dat is niet gephotoshopt. Hij stond er echt. Twee seconden later viel hij om.’ Ze licht toe: ‘Ik bewerk mijn foto's wel na, maar ik verander niets aan de inhoud. Ik haal geen dingen weg en voeg niets toe. Ik werk vaak met onderbelichting en bewerk vooral in kleur.’

Gemaakt tijdens de pandemie. Waarbij aanraking ontmenselijkt werd. Camera Nikon D810 | Objectief 50mm | Diafragma f/1.6 | Sluitertijd 1/200s | ISO 100

Ziekte, herstel en loslaten

De afgelopen jaren hebben Ilse diep gevormd, zowel persoonlijk als professioneel. In september 2023 kreeg ze eindelijk de diagnose Lyme, na een leven lang te hebben geworsteld met chronische vermoeidheid, pijn en slapeloosheid. 'Ik had altijd het gevoel dat ik moest doorzetten. Dat het tussen mijn oren zat. Maar toen de diagnose er eindelijk was, stortte ik in. Ik hoefde niet meer te doen alsof. Ik hoefde niet meer te presteren of te overleven. En ik werd eindelijk niet meer gezien als “aansteller”.' Sindsdien staat haar herstel centraal. De Lyme is inmiddels uit haar systeem en elke dag gaat het iets beter, maar het vraagt veel geduld en zelfzorg. 'Ik voel dat ik niet meer vanuit prestatiedrang wil werken, maar echt iets wil neerzetten dat vanuit mijn hart komt.'

Die omslag betekent ook een bewust afscheid van het soort werk waarmee ze eerder bekendheid verwierf. Zo maakte ze onder andere indruk met haar expositie op BredaPhoto en de rondreizende tentoonstelling Mantel der Liefde, over de mantelzorg in Nederland. 'Het was fantastisch om te doen en het raakte veel mensen, maar, ik merkte dat ik minder kon genieten van het fotograferen zelf.

Ik was vooral bezig met de organisatie, met het regelen, presteren. Daar wil ik van wegblijven.' In plaats daarvan kiest ze nu voor een werkproces dat ruimte laat voor experiment en gevoel.

Dit doet ze door verwachtingen los te laten, zichzelf speelruimte te gunnen en door meer te vertrouwen op haar intuïtie. 'Niet alles dat ik maak hoeft per se iets te worden. Zelfs dingen die ik op de kunstacademie heb geleerd, laat ik soms bewust los. Zoals het idee dat werken in de natuur te cliché zou zijn. Ik mag spelen. Ik mag titels veranderen als ik dat zo voel.' Die houding sluit nauw aan bij haar herstel. 'Je kunt het niet sturen. Ik werk met wat er is — goede dagen, slechte dagen. Dat geldt voor mijn gezondheid én voor mijn fotografie.' Tien jaar geleden stond ze voor het eerst op een eiland in Wales, voor haar boek Weather Permitting. Jong, zonder reiservaring en op zoek naar houvast in afzondering. 'Ook dat project begon als zelfonderzoek, maar werd uiteindelijk een documentaire.' Ze onderzocht hoe mensen zich aanpassen aan geïsoleerde omstandigheden en ontmoette er zelfs een ex-piraat die monnik was geworden. Die ervaring leerde haar dat het onbekende soms beangstigend is, maar vaak ook de bron van vernieuwing. 'De diepte die ik nu in Hiraeth vind, kon ik toen nog niet bereiken.' Of het project ooit af is, weet ze niet. Misschien wordt het een boek, misschien groeit het mee met haar eigen proces. Voor nu blijft het open. 'Ik wil mezelf blijven uitdagen,' zegt ze. 'Maar alleen zolang het nog steeds klopt voor mij.'

Andere dimensies onderzoeken. Gemaakt in de winter, tijdens zonsondergang. Camera Nikon D810 | Objectief Sigma 24-70mm | Diafragma f/3.2 | Sluitertijd 1/5s | ISO 125

Zaadjes, hoop, nieuw leven. Terug naar de basis. Camera Nikon Z6 II | Objectief Sigma Art 85mm Diafragma f/2 | Sluitertijd 1/250s | ISO 80

In de cameratas van Ilse Wolf

Ilse’s fototas is opvallend leeg, iets wat sommige collega-fotografen niet begrijpen. ‘Ik neem juist heel weinig mee. Wanneer ik in het bos ondernemersportretten maak, heb ik alleen mijn camera en een 50mm-lens bij me. That’s it. Ik hou van simpel en natuurlijk.’ Na jaren goed gebruik te hebben gemaakt van een Nikon D810 is Ilse overgestapt op een Nikon Z6II. Qua lenzen gebruikt ze een Sigma Art 50mm, Sigma Art 85mm en een Sigma 24-70mm, al vangen de laatste twee meer stof dan dat ze gebruikt worden. Daarnaast vertrouwt ze nog steeds op haar Manfrotto-statief, dat ze vijftien jaar geleden aanschafte toen ze begon met studeren.

Wil je meer weten over Ilse Wolf, of haar boek Weather Permitting aanschaffen? Bezoek dan

haar website ilsewolf.nl en volg haar

op instagram via @ilsewolf voor updates.