Straatfotograaf Dillen van der Molen over fotograferen met fysieke beperkingen

Van zorgprofessional tot fotograaf

Dillen komt oorspronkelijk uit Ethiopië en werd op tweejarige leeftijd geadopteerd door een Nederlands gezin. Door het werk van zijn vader bracht hij zijn jeugd grotendeels door in het buitenland: eerst in Venezuela, later in Oman. Rond zijn twaalfde verhuisde het gezin terug naar Nederland, waar ze zich vestigden in Utrecht en later in Assen. Na de middelbare school ging Dillen op kamers in Groningen en volgde daar een opleiding in de zorg. Hij werkte hierna jarenlang als woonbegeleider bij Bartiméus in Driebergen-Zeist. Die loopbaan kwam abrupt tot stilstand toen hij door chronische gezondheidsproblemen volledig arbeidsongeschikt werd verklaard. Dillen verhuisde terug naar Groningen, waar fotografie een steeds belangrijkere rol in zijn leven kreeg. ‘Fotografie was altijd al een hobby en in 2011 kocht ik mijn eerste camera, een Canon 700D. In het begin gebruikte ik die vooral voor natuurfoto’s in de bossen rond Doorn en af en toe bij danswedstrijden. Ik heb mezelf toen aangeleerd om het te doen met wat ik toen had. Geen uitgebreide uitrusting of dure lenzen, alleen een standaard kitlens.' 

In dezelfde periode ontwikkelde hij zijn andere passie: dans en hiphopcultuur. Dillen legde dansers vast op events in de hiphopscene, onder de naam Tha5elements; een eigen platform voor de vijf elementen van hiphop, dat hij zelf onderhield met foto’s en video’s. 'Ik reisde door het land om dansbattles en evenementen te filmen en gebruikte de beelden als content voor mijn website. Samen met vrienden uit Groningen en Drenthe richtte ik Back2TheStreets Sessions op: een serie open dansbattles op straat.' Hier groeide Dillens liefde voor straatfotografie. 'Ik portretteerde dansers in actie. Geen video’s meer, maar stilstaande beelden.' In Emmen won het team zelfs een kunstprijs. 'Mijn rol was het vastleggen van elk event. Dat voelde als iets wat helemaal bij me paste.'

Ontwikkeling bij InspireMedia

Via zijn zorgkantoor kwam Dillen uiteindelijk terecht bij InspireMedia: een ontwerp- en drukwerkbureau voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Hier werkte hij in een team van fotografen aan beeldmateriaal voor De Riepe, de straatkrant voor het noorden van Nederland. Ze maakten portretten van dak- en thuisloze mensen, zorgprofessionals en andere geïnterviewden, en soms ook beelden van kunst op straat. De opdrachten werden verdeeld en besproken in groepsmomenten. 'Het was een goede leeromgeving. We evalueerden elkaars werk, leerden over techniek, en ik begon me te verdiepen in Lightroom en Photoshop.' 

Toch merkte Dillen na een paar jaar dat de vaste deadlines en korte portretsessies hem begonnen te benauwen. 'Het plezier in het fotograferen liep terug. Ik wilde meer vrijheid.' Hij stelde voor om in plaats van opdrachten, vrije straatfotografie te gaan doen, als beeldbank voor het bureau. 'Dat werkte goed. Ik ging vaker zelfstandig op pad en fotografeerde onder andere bloemen, straatkunst, stadsgezichten tijdens het gouden en blauwe uurtje. Ik vond dat soort fotografie steeds interessanter. Het gaf me ruimte om te leren, te bewegen en mijn eigen stijl te ontwikkelen.' Inmiddels is Dillen drie jaar weg bij InspireMedia, maar zijn camera is nog altijd dichtbij. 'Ik werk nu vanuit huis en ga, als mijn gezondheid het toelaat, zelf de straat op. Straatfotografie geeft me vrijheid. Ik kan zelf bepalen wanneer ik ga en wat ik wil vastleggen.'

Zijn enthousiasme voor fotografie kreeg een extra boost dankzij FotoSipkes, de fotowinkel aan de Poelestraat in Groningen. ‘In het begin van mijn actieve fotografieperiode tijdens en na mijn tijd bij InspireMedia, ben ik daar echt aangestoken met het fotografievuur,’ vertelt Dillen. ‘Inmiddels zijn het ook goede vrienden van me geworden.’ Samen met FotoSipkes en VVVGroningen organiseert hij nu jaarlijks het fotografie-evenement #InstameetGroningen, dat sinds kort ook een eigen Instagramaccount heeft. De vijfde editie van het event vond plaats op 11 mei 2025.

Fotograferen met beperkt zicht

Dillen’s zicht is al sinds jonge leeftijd beperkt. Als baby was hij ernstig ondervoed en vermoedelijk ligt daar de oorzaak. Op zijn derde werd bij hem staar vastgesteld. Dit was uitzonderlijk vroeg, want de aandoening komt meestal pas voor op latere leeftijd. 'Toen ik twaalf of dertien was, ben ik aan beide ogen geopereerd. Daarbij zijn permanente kunstlenzen geplaatst die niet verwisseld kunnen worden zoals reguliere lenzen.' Later volgden aanvullende laserbehandelingen tegen nastaar. Die combinatie heeft zijn zicht aanzienlijk verbeterd. 'Mijn linkeroog ging van 10 naar 40 procent, en mijn rechter van 15 naar 60 procent. Met een bril, die ik nu zo’n vier jaar heb, komt daar nog eens zo’n 10 à 15 procent bij.' Toch draagt hij die bril niet dagelijks. 'Ik kan moeilijk wennen aan iets op mijn hoofd. Misschien moet ik het gewoon weer eens een langere periode proberen,’ grapt hij.

Dillen omschrijft zijn zicht als zanderig en onduidelijk. 'Voor de operatie voelde het alsof ik constant door mist keek. Nu is het meer korrelig, alsof alles een laagje zand heeft. Niet echt scherp, maar ook niet helemaal onscherp. Gezichten herken ik pas als iemand op een meter afstand staat,' vertelt hij. Die waarneming vertaalt Dillen bewust naar zijn fotografie. 'Ik heb lang nagedacht over hoe ik anderen kan laten zien wat ik zelf zie. Op een gegeven moment kwam ik op het idee om extra grain (korrel) toe te voegen in de nabewerking van mijn foto's.'

Hij gebruikt daarvoor Lightroom, waarin de hoeveelheid korrel handmatig ingesteld kan worden. 'Je kunt dat instellen tussen de 1 en 100 procent. Ik gebruik meestal tussen de 25 en 50 procent, afhankelijk van de foto en de sfeer die ik wil overbrengen. Met 50 procent hoeveelheid, 25 procent korrelgrootte en 50 procent ruwheid komt het visueel het dichtst bij mijn eigen ervaring van de wereld. Ik gebruik het niet op elke foto, maar wel vaak. Het geeft mijn werk iets schilderachtigs en doordat gezichten of objecten er soms net iets onduidelijker door worden, krijgen de beelden ook iets anoniems. Dat maakt ze voor mij juist interessanter.' De nabewerking doet Dillen altijd op gevoel. 'Soms zijn mijn foto’s licht en kleurrijk en soms zijn ze wat meer duister en donker. Dat heeft ook een beetje te maken met de stemming die ik op dat moment heb en of ik veel last heb van pijn.' 

Dillen werkt momenteel het liefst met zijn FUJIFILM X-H2 en een set vaste lenzen, waaronder de XF 56mm f/1.2, de XF 30mm macro, de XF 16–80mm zoomlens en de XF 23mm f/1.4. Vooral die laatste is zijn favoriet voor straatfotografie. 'Het moet passen bij hoe ik kijk. Mijn stijl is in de loop der jaren wel breder geworden. Zo fotografeer ik nu ook vrienden en familie, werk ik in kleur en zwart-wit, en deel ik mijn beelden op Instagram onder @mrofcolorsphotography en @bnwbycolors.' Fotografie is voor Dillen niet alleen een artistieke, maar ook een therapeutische bezigheid. Het geeft structuur aan zijn dag en biedt afleiding van fysieke klachten. Meestal gaat hij ’s middags op pad, wanneer het licht goed is en de pijn het minst aanwezig. 'De camera heeft mij echt gered,' zegt hij. 'Als ik fotografeer, verdwijnt de pijn wat meer naar de achtergrond.'

Een ritme van mogelijkheden

Dillen werkt op dit moment veel in en rondom Groningen. 'Met zijn oude panden en karaktervolle straatbeeld, vormt het de perfecte achtergrond voor mijn werk. Bovendien is fotograferen in de buurt ook praktisch omdat ik mijn energie goed moet doseren vanwege mijn chronische pijnklachten. Ik neem altijd extra pijnmedicatie mee, maar voor het geval het erger wordt is het fijn om dichtbij huis te zijn,’ legt hij uit. ‘Toch voel ik wel steeds sterker de drang om te reizen. Vroeger deed ik dit veel voor mijn projecten en dat probeer ik nu weer zo veel mogelijk op te pakken.’ Recent werkte Dillen aan een fotodocumentaire in Assen en bezocht hij Leeuwarden. Binnenkort reist hij naar Zwolle om daar een collega-straatfotograaf te ontmoeten en beter te leren kennen. Ook buiten Nederland lonken nieuwe perspectieven. ‘Mijn broer is onlangs met zijn gezin naar IJsland verhuisd. Een bezoek aan hen staat hoog op mijn verlanglijstje, het lijkt me zo’n unieke plek om te fotograferen!’

Het feit dat Dillen tegenwoordig wat meer kan reizen, heeft alles te maken met verbeterde medische ondersteuning. Dankzij behandelingen in het UMCG, MCL Leeuwarden, Revalidatiecentrum Beatrixoord en met hulp van zijn huisarts is de pijn beter beheersbaar geworden. Sinds drie jaar gebruikt hij medicatie die het zenuwstelsel ondersteunt. Hij heeft nog dagelijks last van pijn, maar kan hier steeds beter mee omgaan. ‘Het blijft moeilijk met momenten, maar ik denk dat ik er door de jaren heen mee heb leren leven. Waarschijnlijk wordt het niet veel beter, dus probeer ik mijn weg te vinden binnen wat er wél mogelijk is. Dit is dan ook zijn tip voor alle andere fotografen met een beperking. ‘Doe wat voor jou mogelijk is; het maakt niet uit hoe langzaam je gaat, maar geef nooit op wat jou vreugde en positieve energie brengt!’

Wil je meer zien van Dillen van der Molen? Volg hem dan nu op Instagram via @mrofcolorsphotography en @bnwbycolors!