Behind The Shots met Ezra Böhm | Schaapherders

Het samenspel tussen kunst en fotografie

In mijn werk hanteer ik een benadering waarin ik streef naar een volmaakte wereld. Een visuele verbeelding waarin elk element voor een harmonieus geheel zorgt, waarin de handeling op het juiste moment gevangen is, met pakkende emoties op de gezichten en een indrukwekkende luchtpartij waarbij het licht op de juiste manier de juiste onderdelen raakt. Ik heb het over een mate van perfectie dat ik persoonlijk ervaar bij de genretaferelen van de 17e-eeuwse meesters uit de Nederlandse Republiek. Het vakmanschap dat in deze tijd werd gelegd in de ogenschijnlijk doodgewone, dagelijkse taferelen is onevenaarbaar. Het gebeurde zelfs regelmatig dat meerdere schilders aan hetzelfde schilderij werkten, waarbij ieder zijn eigen specialisatie op zich nam.

De perfectie die de schilders uit deze tijd bereikten, is naar mijn mening in de hedendaagse documentairefotografie niet haalbaar. Zoals Leonardo Da Vinci sprak over kunst: 'Alles op aarde zal altijd enige vorm van imperfectie kennen. Om tot perfectie te komen moet het wereldlijke overtroffen worden. Dat is voor mij het doel van kunst. Het is het enige dat een pure volmaaktheid kan bereiken.' Om te streven naar deze volmaaktheid in fotografie, ensceneer en romantiseer ik mijn beelden. De verschillende series uit het boek Forgotten Heroes zijn allemaal naar waarheid gefotografeerd, maar zorgvuldig opgebouwd en uitgelicht om de wereld van de ambachten op hun mooist te tonen. 

Van inspiratie tot resultaat 

In het geval van de schaapsherder is het streven om dit geheel naar mijn eigen hand te zetten een extra grote uitdaging. Een binnenlocatie geeft een fotograaf de meeste vrijheid om een scène met extern licht te optimaliseren en romantiseren. Buiten moet je als fotograaf al veel meer rekening houden met het bestaande licht en zijn de scènes moeilijk voor te bereiden en uit te voeren omdat het landschap voortdurend verandert. In dit geval trokken we met een hele kudde schapen door de uitgestrekte natuur, waardoor de lichtopstelling beperkt moest worden tot één enkele softbox, die werd gedragen door mijn assistent.

Tijdens mijn onderzoek vond ik een oude prent waarin een herder zijn hond achter de schapen aanstuurt. Het perspectief waarin de kijker tussen de schapen gepositioneerd is en recht naar herder kijkt, wilde ik graag uitproberen. Na overleg met herder Aart, is het idee dat ik achter de kudde ga staan met de schapen tussen mij en Aart in. Vervolgens stuurt hij de honden op de kudde af, zodat de schapen mijn kant op bewegen en ik tegelijkertijd kan fotograferen. De donkere, contrastrijke wolken zorgen voor zacht licht op de scène. Ik plaatst mijn assistent met een 120cm octabox (voorzien van een +1/4 color tint orange-filter) rechts van de herder. Aangezien ik vrij ver weg sta en het een wijd shot is, staat de assistent met de lamp volledig in het shot. Deze shop ik er later uit. Omdat de achtergrond voornamelijk uit lucht en heide bestaat, is dat relatief eenvoudig te doen.

Wanneer de achtergrond ingewikkelder is of de lamp een groot deel van het beeld blokkeert, zorg ik ervoor dat ik een extra foto maak, zonder de lamp in beeld. Die gebruik ik dan bij het bewerken om over de softbox eruit te shoppen. Als laatste geef ik Aart mee dat het belangrijk is dat hij grote gebaren maakt en deze herhaald, zodat ik langer de tijd heb om het juiste moment te vangen. Terwijl ik fotograferend door de kudde kruip, blijf ik nog een paar keer herhalen dat zijn gebaren groter moeten en welke kant hij op moet schreeuwen. Deze technische aanpak waarin ik de softbox in de scene plaats om deze er later uit te shoppen, heb ik ook toegepast op de twee beelden van Aart met zijn hond. 

Pas geboren lammeren 

Rond maart breekt er een magische periode aan voor de herder, waarin de schapen massaal nieuw leven geven. Aart nodigt mij uit om dit moment vast te leggen voor het boek in hun authentieke stal op de Eder heide. Ik zoek een plek in de stal waar ik een scène kan opbouwen. Ik verschuif wat hekken om meer diepte te creëren en we verplaatsen enkele schapen naar de andere stal om rust in het beeld te brengen. Van tevoren had ik bedacht dat ik de scène wilde verlichten met een kaars of olielamp omdat dit de perfecte sfeer geeft voor dit soort taferelen. Aangezien een olielamp veel te weinig licht geeft – zeker als het buiten nog licht is – belichting ik de scene in twee fases.

Voordat de herder en de schapen aanwezig zijn, maak ik een beeld waarin ik de olielamp op de juiste plek hang. Ik bestudeer goed waar het licht op schijnt en wat het karakter van het licht is. Vervolgens plaats ik een Godox AD200 Pro exact op de plek van de lamp. Omdat ik gebruik maak van een flash tube, verspreidt het licht zich rondom – net als bij een kaars of lamp. Met twee vellen +1 CTO-filter die ik rondom de flitskop bevestig, boots ik de kleur van de vlam na. De flitser bewerk ik later uit het beeld en vervang ik door de foto mét olielamp, waardoor het lijkt alsof het licht van de flitser van de olielamp komt. In het uiteindelijke beeld spelen zich drie kleine scènes tegelijk af: de hoofdscène waarin de vrouw het pasgeboren lammetje vasthoudt, terwijl moeder en broertje ermee interacteren; daarnaast een vrouw die de staldeur sluit; en rechts in beeld een schaap met haar lam, dat nieuwsgierig door het houten hek naar de scène kijkt.

Zoals ik in het begin van het stuk al aangekaart, kan een schilder elk deel in zijn werk volledig zelf bedenken, positioneren en belichten tot balans en perfectie is bereikt. Een foto waarin drie verschillende scènes op exact hetzelfde moment, de juiste plek, interactie en emotie laten zien, is vrijwel onmogelijk. Daarom fotografeer ik de scènes afzonderlijk, zodat ik per scène al mijn aandacht en gevoel kan richten op het juiste moment. Omdat de camera op statief staat, kan ik de beelden later eenvoudig samenvoegen.

Zoek de verbinding met je culturele roots

Deze reis door de Nederlandse cultuur heeft mij veel geleerd over mezelf. Ik voel mij meer verbondenheid met mijn omgeving, de mensen om mij heen en de mensen uit andere regio’s. Het heeft mij geïnspireerd om de traditionele kleding van verschillende regio’s te dragen, om de jongere generatie te laten zien dat dit niet oubollig is, maar juist authentiek, tijdloos en rijkelijk versierd, met een enorme symbolische waarde. 

Ik hoop dat ik jonge mensen van mijn leeftijd kan inspireren om, vooral in de westerse geglobaliseerde landen, je eigen land te gaan ontdekken en de schoonheid daarvan te ondervinden. Doe onderzoek naar de rijke geschiedenis, bezoek mooie plekken, praat met mensen uit andere streken, leer hun tradities kennen en probeer elkaars verschillen te begrijpen. Dan zul je zien dat een klein land als Nederland vol zit met prachtige cultuur.

Door de scenes op deze manier te ensceneren hoop ik de ambachten van Nederland op zijn mooist te laten zien, zodat men beseft hoe mooi de Nederlandse cultuur is. Het doel van het boek is om de Nederlander meer waardering te laten ervaren voor de Nederlandse cultuur in de hoop dat we deze zullen behoeden voor verdwijning. Want de mens koestert alleen hetgeen waar hij waarde aan hecht. 

Leer van de meester zelf: Exclusieve Fotoworkshops met Ezra Böhm

Drie jaar lang reisde fotograaf Ezra Böhm door Nederland om de unieke wereld van traditionele ambachten vast te leggen in zijn bekroonde fotoboek Forgotten Heroes. Nu deelt hij deze kennis in exclusieve fotoworkshops bij de ambachten uit het boek zelf! Ben jij een ervaren amateurfotograaf of semi-professional en wil je je verder ontwikkelen in geënsceneerde fotografie, werken met extern licht en efficiënte workflows? Dit is je kans om je fotografie naar een hoger niveau te tillen, terwijl je de schoonheid van eeuwenoude ambachten vastlegt.

Schrijf je in voor deze unieke workshops en leer direct van de meester.
Meer informatie en inschrijving op www.ezrabohm.com.