Help, Moeder, ik wil een fotoboek maken..

DEEL 1 - Begin bij start

Stap 1 is bedenken wat je uitgangspunt is. Wat is het verhaal dat je wilt vertellen en hoe ga je dat in beeld vangen? Of heb je juist al beelden en moet je nu bedenken wat het verhaal in tekst daarbij is? Je hebt beide nodig, en als beide kloppen versterken ze elkaar. Het hoeft echt niet helemaal uitgewerkt te zijn, maar het helpt gigantisch als je grofweg weet wat je uitgangspunt is.

Stap 2 was voor mij alles (klein en goedkoop) printen wat ik had. Mijn uitgangspunt was een obsessie die ik 'per ongeluk' opdeed in 2017; het fotograferen van de leegstand in Japan. Dat werden door de jaren heen (tien)duizenden beelden van verlaten plekken die voor mij een verhaal hadden, maar door ze in handen te hebben en te kunnen ordenen realiseerde ik me wat het verhaal voor anderen was. Voor mij was het 'deze plek vertelde me over zijn oud-bewoners, deze over een dakloze die er een tijdje woonde, deze over een een failliet restaurant en deze juist over de natuur die de locatie geclaimd had' - maar voor een argeloze kijker is het verhaal 'er is heeeeel veel leegstand in Japan'. 

Ik printte eerst alles zo simpel en goedkoop mogelijk en begon toen met ordenen per categorie, en met het bedenken van mogelijke volgordes. Ik had duidelijk genoeg beeld, maar deze stap zorgde ervoor dat het verhaal veel helderder voor me werd! Het kan natuurlijk ook zo zijn dat je er achter komt dat je eigenlijk nog beeld mist voor het verhaal of het uitgangspunt dat je in gedachten hebt.  

Bekijk hier de video van het selectieproces

Toen kwam stap 3 - overleggen met anderen die in het werkveld zaten (en vooral ook in andere, creatieve velden). Over het beeld, de volgordes, maar ook inhoudelijk. Wat vinden ze ervan, wat zien ze, wat is sterk, wat niet? Vraag vooral geen vrienden en familie die alles wat je doet mooi vinden, maar vakmensen en de kritische noot in je omgeving. Ik deed ook een coaching bij iemand die eerder een mooi fotoboek gemaakt had; over waar ik aan moest denken als ik hieraan begon. Ook had ik veel aan een vriendin die regisseur was en me telkens herinnerde aan mijn uitgangspunt als ik neigde af te dwalen. 

(Aan de slag met een kritische vriend)

Stap 4 was mijn visie voor het boek vastleggen. Denk aan praktische vragen als:
Hoe wil je dat het boek er uit gaat zien? (Formaat, papiersoort, vormgeving, extra’s qua afwerking?)

• Hoeveel boeken wil je printen en verkopen? (Wat is reëel, hoeveel supporters heb je, hoe populair is je onderwerp?)
• Hoeveel tijd wil/kan je er in stoppen?
• Wat wil ik zelf doen en wat wil ik laten doen (denk aan: vormgeving, fondsenwerving, uitgever etc)?
• Hoe wil je het financieren? Zelf, fondsen, crowdfunding, of nog wat anders?
• Hoeveel tekst en context voor je verhaal wil je in het boek geven? (Ik houd van aardig wat uitleg en tekst, sommige mensen willen liever alleen beeld)

Stap 4 - Voor mezelf had ik bedacht dat ik graag wou dat mijn boek als een avontuur zou aanvoelen; dus ongebruikelijk gebonden, bijzondere vormgeving met veel full-page beelden, een groot formaat zodat je er lekker in kan verdwijnen, en geprint op mat papier (vind ikzelf beeld véél mooier op uitkomen). Om uit te zoeken wat ik wilde heb ik mezelf op veel uitjes naar (foto)boekenwinkels & mooie fotoboeken getrakteerd. Ook kocht ik fotoboeken over hetzelfde onderwerp om te kijken hoe zij het gedaan hadden en wat werkte, en wat niet. 

(Wat vind ik mooi? Wat niet?)

(Witte achtergrond en volgorde uitproberen) 

Verder hoorde ik van iedereen dat 250 boeken verkopen voor een eerste boek al vrij pittig zou zijn. Maar ik ben een koppige vrouw en besloot er 550 te printen, omdat ik heel erg in mijn beelden geloofde, maar ook omdat zowel Japan als leegstand momenteel hip zijn. Ik ben inmiddels toe aan een tweede druk - maar onthoud vooral dat ik dus goed heb nagedacht over hoeveel mensen het onderwerp aanspreekt, hoeveel mensen me al volgen, en of, en hoe, het onderwerp te promoten was.

En: voor mij als freelance fotograaf was het OK om er VEEL tijd in te stoppen: Dit zou mijn 'eerstgeboren kind' worden, waar ik flink op zou uitpakken. En ik ben er zeker 1,5 jaar een groot deel van mijn tijd mee bezig geweest, geholpen door de Corona-rust en mijn energieke inborst in de drukke periodes. Daarnaast besloot ik ook veel hulp in te schakelen, allereerst met de financiering. Over alle hulp schrijf ik in het tweede deel meer, net als over de financiering.

Op weg naar deel 2..

Hopelijk ben je nu klaar om zelf een start te maken. Dit voelt misschien omslachtig, maar die opstart goed hebben scheelt achteraf, zeker als je crowdfunding en PR gaat doen, veel werk! In deel twee gaan we in op de praktische kant; wat moet er allemaal gebeuren voor je jou boek vast kan houden, met wie, en hoe betaal je dat? In deel drie gaan we kijken naar 'en dan' - wat als je boek in principe af is? Maar laat het me gerust weten als je over dit stuk al vragen hebt!

En als P.S. nog wat vragen die me geholpen hebben mijn basis en verhaal helder te krijgen:

• Wat maakt dit project uniek?
• Waarom ben jij degene om dit verhaal te vertellen? (Denk ook aan context; ik ben een Nederlandse vrouw die iets wil vertellen over Japan, wat maakt mij daar dan credible of geschikt voor? Ik ben dat naast mijn persoonlijke ervaring eigenlijk niet - één van de vele redenen waarom ik een essay door een Japanoloog heb laten schrijven over de leegstand.)
• En een grote, maar belangrijke: Wie ben je als maker? (Denk aan: Wat zijn belangrijke kenmerken van je werk en wat maakt dit beeld/verhaal zo belangrijk voor je? Dit helpt weer erg om je verhaal sterker te maken)

Wil je meer zien van Maan Limburg? Houd digifotopro.nl in de gaten voor column updates of volg haar op Instagram via @maanlimburg! Heb je de vorige column gemist? Check het hier!