Peter Martens - Radicale straatfotografie

Zijn thema’s waren leed, pijn, geweld en eenzaamheid. Peter Martens liet met zijn harde zwart-wit foto’s op een hele duidelijke manier de leegheid van de (westerse) samenleving zien. Zijn beelden zijn rauw, confronterend en direct.

Peter Martens (1937-1992) was een geboren Rotterdammer. Na een traumatisch ervaren jeugd op een streng katholiek internaat en verschillende administratieve baantjes bij handels en scheepvaartmaatschappijen, kwam hij in 1956 in dienst bij Lievense & de Munnik Foto en Film. Naast dokawerk maakte hij voor deze firma ook bruidsreportages.

In 1959 werd hij assistent van de fotograaf Leen van Oudgaarden en begon hij een opleiding aan de Fotovakschool in Den Haag. Dromend van een carrière in de film en een filmopleiding in Rome nam hij in 1962 ontslag, om zich twee jaar later uiteindelijk als zelfstandig fotograaf in Rotterdam te vestigen. De hele wereld werd zijn werkterrein.

Foto © Peter Martens / Nederlands Fotomuseum

In de Amerikaanse traditie van Lewis Hine, Walker Evans, Weegee en Diana Arbus, ontwikkelde hij zich met Ed van der Elsken tot de Nederlandse 'straatfotograaf' bij uitstek. Met een scherp oog voor de schaduwkanten van het menselijk leven, bracht hij onverbloemd in beeld hoe ongelijk het geluk op deze aarde is verdeeld. Zijn keiharde en grofkorrelige zwart-witreportages publiceerde hij onder meer in de weekbladen De Tijd, Nieuwe Revu en Panorama. Wat betreft dit laatste weekblad jarenlang met een wekelijkse dubbele pagina onder de titel 'Mensen van Martens'.

Een keuze uit deze reportages verscheen in zijn boek ’Nothing Special’ (1981) met een inleiding van zijn vaste reisgenote Renate Dorrestein. Mede hierdoor werd hij genomineerd voor het lidmaatschap van Magnum, maar zonder uiteindelijk lid te worden. In 1984 werd hij bekroond met de Capi-Lux Alblas Prijs voor zijn gehele oeuvre en in 1988 riep de Stichting Zilveren Camera hem uit tot ’Fotojournalist van het jaar’. Drie jaar voor zijn overlijden verscheen ’Cruel Compassion’ (1989) met een keuze uit zijn latere werk in kleur. Wat betreft zijn nagelaten dummy voor het boek ’American Testimony’ bleef het vooralsnog helaas bij een voorpublicatie in 1993. Wel verscheen er in 2000 een monografie over zijn leven en werk.

Foto © Peter Martens / Nederlands Fotomuseum

Fotofestival aan de Maas

Van donderdag 3 t/m zondag 6 november 2011 vindt in Rotterdam het tweejaarlijkse Fotofestival aan de Maas plaats. Het is het grootste evenement op het gebied van de vrijetijdsfotografie in Nederland. Het Nederlands Fotomuseum toont in LP2 op het fotofestival een kleine selectie uit zijn omvangrijke oeuvre. Beelden die uitstekend passen bij de tentoonstelling Raw Zone. In de Donkere Kamer in het Fotomuseum is meer informatie over hem te vinden.