On Dreams and Screens van Ira Lupu te zien op het Rotterdam Photo Festival

Redactie DIGIFOTO Pro 830
Eerder dit jaar hebben wij Ira Lupa geïnterviewd over de On Dreams and Screens fotoserie die dit weekend tijdens het Rotterdam Photo Festival te zien is.

Dit artikel is gepubliceerd in DIGIFOTO Pro 1.2022, geschreven door: Nina Oomen. Je kunt dit magazine zowel digitaal als op papier lezen. Het magazine is via onze webshop te bestellen.

Ira Lupu beschouwt zichzelf als een mengeling van visuele en multimediakunstenaar, fotograaf en schrijver. Op de middelbare school sloeg ze vaak lessen over om naar de beroemde chaotische Privoz-markt te gaan in haar geboortestad Odessa, Oekraïne. Daar fotografeerde ze visverkopers, zwerfkatten en andere willekeurige onderwerpen. Toen Ira achttien jaar werd, ging ze naar de Viktor Marushchenko School of Photography, maar doordat ze weinig support kreeg van haar omgeving durfde ze haar passie niet te volgen en stopte met de opleiding.

In 2015 begon Ira weer met fotograferen. Het ging toen slecht met haar mentale gezondheid en samen met haar beste vriend, die ook veel worstelde, begon ze aan een reis naar het schiereiland Kinburn. ‘Ik voelde daar de brandende behoefte om weer een camera te pakken. Mijn vriend was hiervoor het perfecte model, hij stond altijd heel natuurlijk voor de camera, zelfs als hij chagrijnig was,’ vertelt Ira. Het hele proces voelde helend en bevrijdend.

(Foto uit de fotoserie On Dreams and Screens door Ira Lupu)

On Dreams and Screens

In 2019 volgde Ira uiteindelijk toch haar droom; ze kreeg ze de kans om te studeren aan het International Center of Photography in New York en was ze op zoek naar scriptie-ideeën. Hoe de fotoserie On Dreams en Screens ontstond, was een lang en complex proces met veel toevalligheden. 

Tijdens het eerste jaar van haar studie was het Trump/Zelensky-schandaal in het nieuws, waarbij Trump aan de Oekraïense president Zelensky vroeg om een onderzoek in te stellen naar belastende informatie over de zoon van Joe Biden, in aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020. In dezelfde periode schortte Trump militaire steun aan Oekraïne op. Hierdoor was er dubbele aandacht voor haar thuisland en waren er veel vragen over Oekraïne. ‘Ik had het gevoel dat de westerlingen heel weinig wisten over alles wat Oekraïens was en dat de mensen het land vooral zagen als een leverancier van postorder bruiden en makkelijke vrouwen,’ vertelt Ira.

‘Ik denk dat ik dit project nooit zou hebben gedaan als ik Marina niet had ontmoet; de hoofdrolspeelster, wier energie en verhaal grote invloed hadden op het project, zelfs toen veel andere online sekswerkers erbij betrokken raakten. Zij was degene die mijn interesse in de camming-industrie en de psychologische aspecten ervan opwekte.’ 

Ira vond het bijna grappig om te zien hoe mensen, die zich identificeren als hardcore feministen en activisten voor sociale rechtvaardigheid, volledig de weg kwijt raakten en oppervlakkig in hun oordelen werden als het ging over Oost-Europese vrouwen. ‘In plaats van een stereotype te breken, raakte ik geïnteresseerd in het uitbreiden ervan,’ vertelt ze. ‘Ik wilde de diepere, meer complexe niveaus van die bijna folkloristische figuur van de Oost-Europese sekswerker verkennen, samen met de sociale en politieke complicaties eromheen.’ Doordat Ira een connectie had met camgirl Marina, wier werk voornamelijk bestaat uit communicatie met overwegend westerse mannen, zijn ze gaan nadenken over wat ze hier samen aan konden doen. 

(Foto uit de fotoserie On Dreams and Screens door Ira Lupu)

Camgirls

Al snel voegden een paar andere vrouwen zich bij het project en werden ze echte bondgenoten. ‘Zodra ik begon met het project kwamen de camgirls opeens overal vandaan,’ blikt Ira terug. ‘Ik sprak met veel verschillende mensen en die kenden bijna allemaal wel iemand die cam werk doet.’ Ira probeerde niet meteen hun vertrouwen te winnen. ‘Ik was gewoon open en eerlijk, en deinsde er niet voor terug om privé vragen te stellen. Er waren soms ook onaangename momenten, waarop ik de samenwerking met een persoon moest stoppen en het gebruik van hun foto’s moest verwijderen, waaronder enkele van de beste in het project.’

Ira bracht wel quality time door met de camgirls. Het enige dat ze nodig had, naast een camera, was oprechte interesse in wie ze zijn als mensen, wat hen dwars zit en hoe ze troost vinden. ‘In sommige gevallen maakten we openhartige fotografie; in andere gevallen, vooral wanneer we beperkte mogelijkheden hadden om elkaar te ontmoeten, brainstormden we samen over enkele opname-ideeën.’ Tijdens Ira’s ontmoeting met Anya gingen ze bijvoorbeeld naar een bos aan de rand van Kiev, waar ze een fictieverhaal filmden gebaseerd op haar cam-ervaringen, iets dat heel intiem was. ‘We gebruikten het bos als een metafoor voor haar innerlijke zelf wanneer ze een chatroom binnenging. Het was spannend maar erg leuk om te doen!’ vertelt Ira.

Ira probeerde zoveel mogelijk tijd met de camgirls door te brengen, zoveel dat ze er zelfs een beetje in meeging. ‘Je kunt dit niet bij ieder project doen, maar het was voor mij heel goed mogelijk, aangezien ik genderidentiteit en vriendenkringen deelde met de hoofdrolspeelsters en geen enorm leeftijdsverschil met hen had.’ Ira stond ook open voor de eigen ideeën van de camgirls. ‘Een van de kenmerkende foto’s van het project waar Marina in een groenachtige kamer zit met een winkelwagen op de achtergrond, haar blik gespannen en verdrietig, was volledig haar eigen idee. Toen ik haar ontmoette, gaf ze me de opdracht om de foto’s van haar te maken als een opgedofte camgirl, verdrietig en egocentrisch in een rommelige thuiscam-omgeving.’

Toen de wereldwijde pandemie plaatsvond, werd het screens gedeelte van On Dreams en Screens nóg belangrijker. Samen met de camgirls ging Ira verder met het politieke aspect en concentreerde ze zich op de noties van virtualiteit, elektronische lichamen en communicatie op het scherm in een snel veranderende wereld. ‘Dit is ook het moment waarop ik begon af te dwalen van documentaire stijl, in de richting van verhalende fictie. Ik begon video- en geluidselementen toe te voegen en het project in de Verenigde Staten uit te breiden. De foto’s zijn voornamelijk geschoten met analoge Mamiya 7, Canon EOS 3 en digitale spiegelloze FUJIFILM-camera’s.’

(Foto uit de fotoserie On Dreams and Screens door Ira Lupu)

Rotterdam Photo

Dit is de eerste keer dat Ira meedoet aan Rotterdam Photo Festival en het wordt ook de eerste van haar nieuwste exposities waar zij (hopelijk) persoonlijk bij zal zijn. Ze kijkt er naar uit om On Dreams and Screens in een tastbaar, materiële omgeving te exposeren en te spreken met de bezoekers van het festival. Ze hoopt ook de kans te krijgen om financieringsmogelijkheden te vinden om het project voort te zetten en voor de productie van haar boek. 

Een van de thema’s van Rotterdam Photo is The Human Blueprint. ‘Bij cammen zeggen ze: als je één keer streamt, blijft je sessie voor altijd op het web. Daarom denk ik dat de fotoserie erg bij het thema past.’ Ira wil graag dat de bezoekers van Rotterdam Photo via haar werk in de psyche van de camgirls kruipen en de wereld met hun ogen zien. ‘Dit is een zeer interpretatieve handeling, een soort simulatie-ervaring, omdat ik zelf geen camgirl ben en ik niet de bevoegdheid heb om bepaalde dingen te certificeren. Als kunstenaar kan ik wel overbrengen wat ik heb geleerd en waargenomen.’

Over Rotterdam Photo

Rotterdam Photo is een jaarlijkse fotobeurs met een echte festival flair. Tijdens Art Rotterdam Week hebben kunstliefhebbers de mogelijkheid om een groot aanbod aan kunst- en design evenementen te bezoeken. Met een combinatie van tentoonstellingen in het Nederlands Fotomuseum, verandert Rotterdam van 18 tot 22 mei 2022 tot dé one-stop-hub voor fotografieliefhebbers.

(Zelfportret door Ira Lupu)

Dit artikel is gepubliceerd in DIGIFOTO Pro 1.2022, geschreven door: Nina Oomen. Je kunt dit magazine zowel digitaal als op papier lezen. Het magazine is via onze webshop te bestellen.

Info: rotterdamphotofestival.eu

 

afbeelding van Redactie DIGIFOTO Pro

Redactie DIGIFOTO Pro | Redactie

Bekijk alle artikelen van Redactie