Zo maak je een 'star trail'

Hans Jellema: Hoe ik een 'star trail' maak

Julian Huijbregts 12127
We openden het jaar met een spectaculaire weekwinnaar: een groothoekfoto waarin je de beweging van de sterren ziet. Hoe maak je zo'n 'star trail' foto eigenlijk? Hans Jellema, maker van de fraaie foto, legt het zelf aan je uit.

Fotografeer je 's nachts met een lange sluitertijd, dan worden bewegende lichtbronnen weergegeven als strepen. Een koud kunstje als je langs de snelweg staat en de verlichting van langsrazende auto's fotografeert. Het vastleggen van de bewegende sterrenhemel is een stuk lastiger. Je hebt een extreem lange sluitertijd nodig. Zo lang, dat één foto niet volstaat. De truc is dan ook om meerdere foto's te maken en deze achteraf te combineren.

Dat is dan ook wat Hans Jellema deed voor het maken van onderstaande foto. Met de prachtige plaat schopte Hans het tot onze eerste weekwinnaar van 2014, meer van zijn werk is bovendien in DIGIFOTO Pro 1.2014 te bewonderen in de Spotlight-rubriek.

Foto: Hans Jellema
Foto © Hans Jellema
Camera: Canon 5D Mark III

Brandpunt: 14mm
Diafragma: f/2.8
Sluitertijd: 75 seconden per foto
ISO: 1250

How it's made

We vroegen hoe Hans te werk ging bij het maken van de foto. Hij legt uit:

'Omdat ik ook een keer een star trail wilde maken, heb ik een Triggertrap gekocht, zodat ik mijn tablet als afstandsbediening kon gebruiken. Op een heldere avond ben ik met mijn apparatuur naar deze molen gegaan.'

'Mijn intentie was om een nog langere star trail te maken dan in dit resultaat, maar in een vlaag van verstandsverbijstering ben ik vergeten mijn geheugenkaart leeg te halen en is mijn camera er na 25 foto's al mee opgehouden, terwijl ik verderop gezellig met iemand stond te praten. Een leermomentje dus.

Eenmaal thuisgekomen heb ik met de gemaakte foto's toch nog een geslaagde star trail kunnen maken door de 25 foto's in Photoshop samen te voegen.

Zelf aan de slag

Ook zo'n foto maken? Dit is wat je nodig hebt:

  • Heldere lucht
  • Camera
  • Statief
  • Afstandsbediening met intervalfunctie
  • Volle accu, lege geheugenkaart

Hans: 'Zoek eerst naar een geschikte locatie. Zorg ervoor dat het echt donker is. Midden in de stad zou ik het dus niet proberen. Eenmaal op de locatie zet je de camera op het statief en het objectief op handmatige focus. Stel de scherpstelafstand in op oneindig. Vervolgens bepaal je de compositie. Waarschijnlijk is het de donker om iets door de zoeker te zien, een oplossing is om een felle (zak)lamp mee te nemen om het onderwerp wat je in beeld wil hebben zichtbaar te krijgen, in dit geval de molen. Mocht je geen lamp bij je hebben, maak dan op de gok een testfoto met een lange sluitertijd. Aan de hand hiervan kun je de compositie naar wens aanpassen.'

Instellingen

'Vervolgens stel je de camera in op de M-stand. Een diafragma van f/2.8 tot f/5.6 is meestal een goede middenweg om genoeg scherpte te krijgen maar ook flink wat licht te vangen. De iso-waarde probeer ik zelf onder de 1600 te houden, maar kies zeker niet voor een lage waarde zoals iso 100. Om sterren goed te kunnen vastleggen heb je een wat hogere iso-waarde nodig. De sluitertijd bepaal ik door gewoon te proberen en een paar testfoto’s te maken met verschillende sluitertijden, tot het naar wens is. Meestal zorg ik er voor dat alles redelijk belicht is; dus geen uitgebeten plekken, maar ook geen compleet dichtgelopen stukken. Dat is het beste voor de nabewerking.'

Fotograferen

'Zet de camera op de Bulb-stand en sluit de afstandsbediening aan op de camera. Ik heb gebruik gemaakt van de Triggertrap en een iPad als afstandsbediening. Hierin vul ik het aantal foto’s in die gemaakt moeten worden, de sluitertijd per foto en de eventuele pauze tussen iedere foto. Vervolgens kun je de camera lekker laten pruttelen en afwachten.'

Bewerken

'Eenmaal thuisgekomen met je foto's, kun je beginnen met de bewerking. Zorg ervoor dat je alle foto's exact hetzelfde bewerkt. Dat kan in Lightroom of Adobe Camera Raw eenvoudig door één foto te bewerken (witbalans, contrast, uitsnede, etc) en vervolgens de rest van de bestanden te synchroniseren. Vervolgens exporteer je alle foto's naar een map, waarna je ze kunt samen voegen in Photoshop.' Hoe je dat doet wordt uitgelegd in onderstaand filmpje:

Meer werk van Hans Jellema zien? Bekijk zijn gallery op DIGIFOTO Pro en zijn eigen website.

afbeelding van HenkLang

Het kan allemaal zoveel makkelijker met het programmaatje Startrails, dat je hier kunt downloaden:
http://www.startrails.de/html/software.html

Overigens vind ik 25 foto's voor een startrail wel heel erg weinig. Ik heb er wel een paar honderd nodig en dan heb ik nog maar een half rondje.

afbeelding van Hans Jellema

zoveel verschilt het niet de stap inladen in het programma wat jij noemt en het inladen in photoshop ;) Bovendien heb ik bij het programma wat je noemt ook wel eens mindere kwaliteit er uit gekregen (soort moiré patroon in de foto)

Zoals in het artikel staat was het ook de bedoeling meer dan 25 foto's te maken. Bovendien is de hoeveelheid foto's sterk afhankelijk van de gekozen sluitertijd per foto hè ;)

afbeelding van natasja

Hoi, Zulke foto's zijn zo mooi!Ik probeer al avonden via internet erachter te komen hoe ik de foto's moet samenvoegen in photoshop elements 11. Via jouw filmpje lukt dat ook niet omdat ik die load files niet kan kiezen, enig idee waar dat in elements 11 verborgen zit?
groetjes

afbeelding van GertJan

Gaaf zeg! Hoeveel foto's moet je wel niet maken voor zo'n mooie cirkel?

afbeelding van Anonymous

Om de sterren letterlijk in een cirkel te zien gaan, moet de camera wel op de juiste windrichting gericht zijn, op het noorden als ik het goed heb...