Zes dingen die fotografen kunnen leren van de schilderkunst

In beide gevallen is het streven hetzelfde: een visueel aantrekkelijk eindproduct. Bovendien is de visie van de maker altijd vastgelegd in het uiteindelijke beeld. Bovendien moeten zowel schilders als fotografen de moeilijkheden overwinnen van het vastleggen van een driedimensionale wereld in een tweedimensionaal beeld door middel van belichting, compositie en kleurgebruik.

De textuur van een schilderij is natuurlijk anders en kan extra diepte toevoegen. Bovendien is een schilderij altijd een langer proces dat in scene is gezet, terwijl een foto ook spontaan kan zijn. Bovendien beginnen schilders letterlijk met een wit canvas dat ze beetje bij beetje opbouwen. terwijl een fotograaf zijn canvas in één klik ingevuld ziet. De invulling gebeurt dus volledig voor die klik.

Er zijn een aantal dingen die we kunnen leren van schilders.

1. Een proces

Het proces van het schilderen van een schilderij duurt lang. Er moet een canvas gevonden worden, kwasten en penselen verzameld, verf gemengd, er wordt goed nagedacht over de invulling, compositie, eventueel worden modellen gepositioneerd… Een langdurig proces waar over elke stap goed wordt nagedacht. Fotografen streven vaak naar meerdere succesvolle resultaten in een shoot of op een dag. Maar het is goed om eens de aanpak van een schilder te kiezen. Denk na over elk element en streef naar het behalen van één goede foto. Door elk element zorgvuldig af te wegen en je foto stapje voor stapje op te bouwen, is er minder resultaat in kwantiteit maar des te meer resultaat in kwaliteit.

2. Begin met de grote lijnen

Fotografen hebben de neiging om zich in de details te verliezen. Maar de grote lijnen in je foto zijn bepalend in de compositie. Schilders bekijken een landschap vaak letterlijk door met hun ogen wat te knijpen en zetten dan eerst de grote lijnen. Probeer als fotograaf ook eens de grote lijnen als uitgangspunt te nemen, zonder je te verliezen in details.

3. Belichting

Vooral de oude Nederlandse meesters waren fantastisch in hun belichting. Niet voor niets in er een verlichtingspatroon vernoemd naar Rembrandt. Eén van de dingen die we van hen kunnen leren, is ervoor zorgen dat het onderwerp - het belangrijkste deel van de foto - het meeste licht krijgt. Zeker wanneer er sprake is van meerdere personen, is het belangrijk dat het hoofdonderwerp het best belicht is en de minder belangrijke personen minder licht ontvangen. Door te variëren in de belichting wordt direct een gevoel van diepte gegeven.

4. Diepte

Voortbordurend op de belichting, want licht is één van de belangrijkste gereedschappen om diepte te creëren in een tweedimensionaal vlak. Maar ook de kleurintensiteit heeft hier invloed op: immers bij meer licht zijn ook de kleuren intenser. Als fotograaf kun je dit in de nabewerking nog verder aanzetten, maar een voorgrond in warmere kleurtonen dan de achtergrond geeft een gevoel van diepte dat veel in de schilderkunst gebruikt wordt. En ook erg goed op fotografie van toepassing is. Ook het plaatsen van voorwerpen op de voorgrond om een gevoel van schaal te geven, zoals dat veel gebruik wordt in landschapsfotografie, komt uit de schilderkunst.

5. Ga bewust om met kleur

We hebben als fotograaf de neiging om levendigheid en verzadiging in de nabewerking flink op te krikken. Wees daar toch wat voorzichtig mee, want het kan al snel kunstmatig overkomen. Het kan een onrustig geheel geven en de kijker afleiden van het onderwerp. Daarom vinden veel mensen zwartwit foto’s zo prettig om naar te kijken. Schilders moeten elke kleur bewust maken door verschillende kleuren met elkaar te mengen, dus de omgang met kleur is veel bewuster. Daar kunnen we, als fotografen, een les uit leren, vooral wanneer we foto’s aan het nabewerken zijn.

6. Compositie

Van alles wat we uit de schilderkunst kunnen leren, is compositie waarschijnlijk het meest belangrijke. Vrijwel alle ‘compositieregels’ die we in de fotografie gebruiken, zijn gebaseerd op die van de schilderkunst. De meesters hebben veel grondwerk verricht om uit te zoeken wat esthetisch werkt en wat een prettig eindresultaat geeft voor de kijker. En daar doen we als fotografen nog steeds ons voordeel mee!