The Decisive Moment: dé fotografiebijbel
Henri Georges Cartier-Bresson. Deze naam is niet weg te vegen uit de geschiedenis van de fotografie. De Fransman heeft in zijn bijna 100 levensjaren, van 1908 tot 2004, een permanente vingerafdruk op de beeldende kunst achtergelaten, in talloze tijdschriften, tentoonstellingen en boeken. De beroemdste daarvan is Images à la sauvette, ofwel The Decisive Moment.
Cartier-Bresson wilde lang schilder worden, maar ontdekte in de jaren ‘30 fotografie. Gelijk werden hij en zijn camera één. Hij was naar eigen zeggen ‘vastbesloten het leven te betrappen, om het levend vast te leggen.’ Met die overtuiging vocht hij zich door de Tweede Wereldoorlog en kwam hij zelfs ‘terug uit de dood’. De titel van dit artikel is dus zeker niet overdreven.
Ook richtte hij in 1947 Magnum op, waarvan met vrij veel zekerheid gezegd kan worden dat het de belangrijkste foto-organisatie ooit is, met grote namen als Abbas Attar, Maria Eisner en Sebastião Salgado als oud-leden. Afijn, het punt is dat Bresson’s invloed ontzettend groot en nog steeds te merken is.
Dan terug naar zijn belangrijkste werk. Henri werkte met de term ‘het beslissende moment’ - dat moment waarop het visuele hoogtepunt samenvalt met het dramatische hoogtepunt. Wat dat precies betekent blijft een moeilijke vraag, maar op z’n simpelst komt het neer op het moment waarop alle lijnen en vormen samenvallen. Daarvoor moet je het belang van de gebeurtenis en de precieze compositie in het beeld in een fractie van een seconde kunnen herkennen. No biggie, dus.
In Images à la sauvette legt Bresson het zelf een stuk beter uit, en de quote werd ook gebruikt als titel voor de Engelse versie van het boek, wat dus The Decisive Moment is. De 158 pagina’s bevatten de beste foto’s uit de eerste 20 jaar van Bresson’s carrière. Een boek uit 1952, met foto’s die nog ouder zijn dus. En toch is het nog steeds één van de meest invloedrijke inspiratiebronnen. Henri wist als geen ander dat ene beslissende moment vast te pakken, maar maakte zich nooit te groot voor de mensheid.