'Sneeuw vormt een ideaal canvas voor de landschapsfotograaf'
NiSi ambassadeur Michel Lucas
'Winterse omstandigheden appelleren aan mijn gevoel voor avontuur en outdoor beleving', vertelt Michel Lucas. Ik voel me sterk en goed wanneer ik extreme omstandigheden trotseer, als ik moet afzien. Dat haalt me uit mijn hoofd. Zo vergeet ik al mijn zorgen en gedachten. Daarnaast helpt de winter mij als fotograaf. Ik ben bioloog en heb een sterke voorkeur voor natuurlijke landschappen. Die zijn vaak heel chaotisch. Om een aansprekend beeld te maken moet je daar rust en orde in aan brengen. Compositie is daarbij een voorname sleutel.'
Hoe bepaal jij je compositie?
Michel: 'Ik ga meestal op zoek naar een sterk focuspunt voor mijn compositie. Niet zelden is dat een boom. Zo ben ik gek op oude, grillige of dode bomen. Van daaruit bepaal ik hoeveel ruimte ik om die boom heen in mijn beeld opneem, en welke positie de boom in die ruimte krijgt. Soms kan een compositie met weinig ruimte heel krachtig zijn, maar vaak wordt het beeld juist interessanter als je ruimte en ook andere elementen opneemt in je compositie. In dat laatste geval is de ordening van groot belang. Het is zaak om de elementen als het ware met elkaar te laten spreken. Zo kun je bijvoorbeeld een grotere boom tegenover een kleinere boom plaatsen. Ook het werken met reflecties van een boom in een ven kan heel goed werken. Door op verschillende afstanden met verschillende lagen te werken probeer ik diepte in mijn foto’s aan te brengen. Verder ben ik heel erg kritisch op wat er aan de randen van mijn opname gebeurt. Die wil ik per se rustig houden. Daar moeten geen elementen of lichtvlekken zitten die aandacht trekken. Alle aandacht moet naar mijn hoofdonderwerp gaan.'
Het weer en het licht
Michel: 'Om rust, orde en sfeer in een opname te krijgen zijn naast compositie ook het weer en het licht van groot belang. Daarom ga ik bij voorkeur op pad bij zonsop- en ondergang. Dan is het licht mooi zacht. Of op bewolkte dagen en dan het liefst met een beetje motregen. Verder ben ik een liefhebber van mist en sneeuw. Beide elementen helpen om je beeld rustiger te maken en je onderwerpen te isoleren vanuit de chaos van de omgeving. Zowel mist als sneeuw vormen een ideaal canvas voor de landschapsfotograaf. Mijn voorliefde voor die winterse omstandigheden heeft er natuurlijk ook mee te maken dat echte winter uitzonderlijk is in ons land. Hoe vaak komen ze nog voor? Tijdens winterse omstandigheden maak je ook automatisch andere beelden dan anders. Dat geeft een mooie variatie in je portfolio.'
Rust en eenvoud
Michel: 'Mijn stijl heeft zich in sterke mate ontwikkelt in de richting van eenvoud, rust en subtiliteit. Ik houd ervan om met minimale middelen toch een aansprekend beeld te maken. Simpele onderwerpen, en gedempte kleuren en contrasten hebben mijn voorkeur. ‘Fluisterende’ beelden waar je wat langer naar kunt blijven kijken, die niet zo snel vervelen. Ik heb het gevoel dat ik in dat soort beelden ook het best mijn eigen kwaliteiten als fotograaf en mijn persoonlijkheid kwijt kan.'
Voorbeelden
Michel: 'Om te beginnen de Zweedse landschapsfotograaf en meester van de compositie Hans Strand. Hij kan als geen ander orde in de chaos brengen. Een ander voorbeeld is de Amerikaans landschapsfotograaf Elliot Porter. Hij is absolute meester in het maken van intieme landschappen. De Britse landschapsfotograaf Joe Cornish bewonder ik om zijn diverse prachtige en inspirerende boeken over landschappen van Engeland en Schotland. Last but not least mijn goede vriend Theo Bosboom. Hij is een van de meest getalenteerde fotografen die ik ken. Vooral door zijn unieke blik. Hij weet altijd met verrassende beelden te komen.'
Wat maakt winterfotografie zo moeilijk?
Michel: 'In de eerste plaats natuurlijk de kou. Ik vind het als gezegd heerlijk om extreme omstandigheden - zoals een sneeuwstorm - te trotseren. Aan de andere kant is het lastig om in de kou en onder dat soort omstandigheden je camera te bedienen. Zolang je in beweging blijft, onderweg naar een fotolocatie toe, gaat het vaak wel. Maar als je eenmaal op locatie bent, en werkt aan een goede compositie, sta je soms lange tijd stil en word je koud. Top op het bot als je niet oplet. Goede kleding is daarom voor mij van heel groot belang. Vooral warme laarzen van neopreen en goede handschoenen zijn essentieel. Ook daarin blijf ik continu zoeken naar verbetering. Gear is belangrijk, maar je kleding niet minder.'
De techniek van Michel Lucas
Michel: 'Wat betreft de techniek moet je er rekening mee houden dat de camera de neiging heeft om de sneeuw grijs weer te geven. Je moet dus overbelichten. Voor mijn belichting ga ik uit van ETTR (expose to the right). Dat betekent dat ik probeer om mijn histogram zoveel mogelijk naar de rechterkant te krijgen, zonder dat dat leidt tot uitgebeten witten. Dus na het maken van een opname check ik regelmatig het histogram om te zien of ik goed zit.'
NiSi-Filtersysteem
Michel: 'Ik ben ambassadeur voor NiSi-filters, een innovatief merk, met een gebruiksvriendelijk filtersysteem, en een zeer goede prijs-kwaliteit verhouding. De filters zijn van glas. Daardoor zijn deze filters veel krasbestendiger dan resin (kunststof), en absoluut kleurneutraal. Ze hebben een goede coating. Daardoor zijn ze makkelijk schoon te maken. Om hinderlijke schitteringen van natte oppervlakken weg te nemen, maak ik veelvuldig gebruik van het polarisatiefilter. Om met langere sluitertijden stromend water te kunnen fotograferen, gebruik ik grijsfilters en om de belichting van lucht en voorgrond in evenwicht te brengen zijn de grijsverloopfilters dé ideale uitkomst.'
Lees ook: Introductie NiSi Filter Sets
Mensen die jou volgen, weten dat jij twee favoriete gebieden hebt, waar je veel te vinden bent, de Hatertse Vennen nabij Nijmegen én de Hoge Venen. Over dat laatste gebied maakte je ook een prachtig fotoboek, 'Hoge Venen, Weidse en intieme landschappen'...
Wat maakt de Hoge Venen zo bijzonder. En dan vooral in de winter?
Michel: 'De Hoge Venen vormen één van de laatste grote wildernissen van de Lage Landen. De winter is hét seizoen waarin dit gebied zich het meest onderscheidt van de rest van de Lage Landen. Het is er aanmerkelijk kouder en er zijn veel meer sneeuwdagen dan in andere gebieden. Afhankelijk van het weer kun je hier met sneeuw heel diverse beelden maken. Zo ontstaat er bij mist een heel fotogenieke, kleine wereld, winter wonderland! Bij harde wind, met sneeuwbuien of -stormen, ontstaat juist een heel dynamische sfeer. Bij rustig en helder winterweer kan de roodkleuring in de lucht, bij ochtend- en avondschemering, een mooi element zijn in het winterse kleurenpalet. Bij winterse omstandigheden zijn de riviertjes zoals de Helle, Getzbach, Hoegne en Warche ook zeer de moeite waard. Het snelstromende, donkere water steekt dan scherp af tegen de met sneeuw bedekte oevers. De rostblokken die boven het water uitsteken hebben mooie sneeuwkappen, of zijn bedekt met fraaie ijskristallen. Ook de besneeuwde bossen bieden veel inspiratie voor fotografie. Zo kun je in de strak geordende productiebossen mooie grafische beelden maken van bomen met sneeuw tegen de stammen geplakt. In de meer natuurlijke bossen, Brandehaag en Grande Bongard, is het vooral zoeken naar oude karaktervolle eiken of beuken. Maar ook een berkenbos in de sneeuw geeft een prachtig wit-op-wit effect. Op de open vlaktes rondom Baraque Michel, of bij het Brackvenn, is de arctische sfeer het best te proeven. Hier zoek je naar kleine groepjes of solitaire bomen, het liefst zwaar beijzeld of gebukt onder de sneeuw. Het meest fotogeniek zijn voor mij de verbrande dode bomen van Noir Flohay. Er is wel een pittige wandeling voor nodig om deze mystieke plaats te bereiken. Tenslotte, voor wie er oog voor heeft, zijn er eindeloze mogelijkheden om te werken met de interessante patronen van plantendelen die net door de sneeuw heen prikken.'
Hoge Venen, Weidse en intieme landschappen
De Hoge Venen vormen één van de laatste grote wildernissen van de Lage Landen. Het is tevens het het hoogst gelegen gebied van Nederland en België. Het is er bijna 5 graden kouder, er valt twee keer zoveel regen en op de hoogste plateaus ligt zo'n 70 dagen per jaar sneeuw. In dit gebied heeft Michel de afgelopen tien jaar het landschap gefotografeerd. Het boek 'HOGE VENEN, weidse en intieme landschappen' bevat ruim 100 van zijn beste landschapsfoto's hier gemaakt. Hij beschrijft waarom hij als landschapsfotograaf zo gegrepen is door de Hoge Venen. Hij vertelt over zijn persoonlijke visie op landschapsfotografie, zijn inspiratiebronnen en hoe hij te werk gaat.
Leer zelf de Hoge Venen kennen aan de hand van Michel Lucas?
Michel organiseert onder andere tijdens het winterseizoen verschillende weekendworkshops in de Hoge Venen. Tijdens deze workshops deelt hij zijn enthousiasme en kennis. Meer info over zijn workshops vind je hier.
Beelden: © Michel Lucas
Lees ook: Martijn Kort moeilijk in hokje te stoppen
Lees meer
