Durf een voice over weg te laten

Amy Schutte 787
Soms is een voice over een mooie toevoeging aan je video. Denk bijvoorbeeld aan het televisieprogramma ‘Planet Earth’, waar (in de Engelse versie, maar die is veel beter) de prachtige stem van David Attenborough je meeneemt in een onbekende wereld. Maar soms is het ook een teken van zwakte. Het verhaal loopt niet goed, dus laat je de voice over uitleggen wat er gebeurt.

Teveel uitleg

Een grote valkuil bij het kiezen voor voice overs is dat je teveel uit gaat leggen. Als je in een shot Tom naar zijn schuur ziet lopen, dan hoeft een voice over echt niet te zeggen: ‘Tom loopt naar zijn schuur toe’. Dat lijkt logisch, maar je zult je erover verbazen hoe vaak dit gebeurt. Soms is het ook duidelijk dat een personage een bepaalde emotie heeft. Ook dat hoeft niet uitgelegd te worden. Is iemand op bezoek bij iemand die op sterven ligt en zie je hem of haar vechten tegen de tranen. Dan kun je er beter goed over nadenken of het nodig is dat de voice over zegt: ‘Tom is duidelijk geëmotioneerd’.

Shotlist

Zorg er tijdens het opnemen voor dat je het grote plaatje niet uit het oog verliest. Wat wil je vertellen en welke shots heb je daar absoluut voor nodig? Welke beelden zouden er verder nog iets aan het verhaal toevoegen? Maak, zonodig, een shotlist zodat je niets vergeet. Je overgangen, bijvoorbeeld van locatie, kun je ook in beeld brengen. Draai bijvoorbeeld altijd een (aantal) exterieur shots. Of laat iemand weglopen of weg fietsen. Dat geeft een verplaatsing van plaats aan, en eventueel ook van tijd. Een zonsopgang of zonsondergang (al dan niet in timelapse) werkt ook altijd goed.

Show, don't tell

Gebruik montage. De oude wijsheid ‘show, don’t tell’ gaat hier op. Laat zien wat er gebeurt en wat de gevolgen zijn. Goede storytelling gebeurt in eerste instantie door het verhaal goed op te nemen en vervolgens op een logische, niet-saaie manier te monteren. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want soms betekent dit dat je goed materiaal weg moet gooien omdat het een video te traag maakt of niet (meer) goed in het verhaal past. Kill your darlings, want soms komt het echt het verhaal ten goede. Gebruik de volgorde van shots om de kijker een conclusie te laten trekken. Tom die in het ziekenhuis is en vervolgens in een close shot met een verdrietig gezicht te zien is, vertelt het verhaal al.

Wanneer wel?

Geef de kijker de ruimte om zelf conclusies te trekken. Als het verhaal goed verteld wordt in beelden, is er weinig noodzaak om daar een voice over aan toe te voegen. Wel kan het een kleine samenvatting geven, of een introductie op wat er staat te gebeuren. Bovendien kan het, mits goed geschreven, de spanning verhogen. Een tekst als ‘Tom is naar het ziekenhuis gegaan zonder precies te weten waarom. Wat hem te wachten staat overtreft zijn ergste nachtmerrie’, maakt de kijker benieuwd naar wat er volgt. Iets minder dramatisch kan natuurlijk ook.

Soms zijn dingen moeilijk over te brengen in beeld. Introverte personen uiten hun emoties minder en sommige emoties zijn eenvoudigweg wat minder zichtbaar. Dan kan het helpen als de voice over uitleg geeft. Ook is er soms informatie die wij als kijker niet kennen. Het beste is natuurlijk om deze te geven in beeld, maar dat is niet altijd mogelijk. Dan kan de voice over opheldering bieden. In plaats van ‘Tom is duidelijk geëmotioneerd’, kan de voice over misschien vertellen ‘Tom bevindt zich in dezelfde situatie als een maand geleden, toen hij ook afscheid moest nemen van een dierbare. Daarom komt de klap extra hard aan’. Maak eerst je montage en laat hem even liggen. Als je er daarna met ‘verse’ ogen naar kijkt, kun je vaak beter bepalen welke informatie je mist en wat je verder nog graag zou willen vertellen.

 

 

 

afbeelding van Amy Schutte

Amy Schutte | Redacteur

Bekijk alle artikelen van Amy