Boekrecensie: Erwin Olaf

Wie het boek doorleest, valt één ding op: de melancholieke sfeer die de foto’s uitademen. Weinig mensen zullen verwachten dat Erwin Olaf eerst als doel had een positief beeld van de Amerikaanse maatschappij te scheppen. In een interview vertelt hij echter dat hij tijdens het fotograferen overvallen werd door een gevoel van somberheid. Als gevolg daarvan portretteerde hij de mensen in een bepaalde leegte: wachtend op niets, denkend aan niets.

De fotoseries staan haaks op het werk dat wij van Olaf gewend zijn; ingetogen emotie voert de boventoon. Al bladerend door het boek ontmoet je verschillende stereotypes, zoals het schoolmeisje, de padvinder en de huisvrouw. In de context van Amerikaanse interieurs uit de jaren ‘60, dragen zij eenzaamheid, hoop en verdriet uit.
 
Olaf reikt je deze emoties echter niet op een serveerbordje aan.  De geportretteerden wenden bijna allemaal hun blik af, wat vragen oproept. Zo is daar bijvoorbeeld Grace; een oudere vrouw die uit het raam staart. Alleen het gekreukelde zakdoekje in haar hand verraadt verdriet. Maar waarover? De kwaliteit van de foto’s heeft alles te maken met de spanning die opgeroepen wordt. Je ziet slechts een kleine hint van een innerlijke strijd.

Deze mystiek wordt in het fotoboek nog eens verhoogd, doordat het boek niet thematisch is ingedeeld. Hierdoor is het gokken tot welke serie elke foto behoort.  De stroom van foto’s met stuk voor stuk een geweldige afdrukkwaliteit, wordt afgesloten door een essay  van Alasdair Foster, waarin elk thema wordt besproken. Ook zijn alle filmpjes van de expositie nog eens terug te kijken op de bijgevoegde DVD. Al met al vormt het boek een waardige aanvulling op de expositie.

Aan de serie Fall is een apart boek met de gelijknamige titel gewijd.