Vraag het dokter Dré! Hoe maak je een meervoudige belichting?
Soms stel je de camera goed in en toch krijg je niet het gewenste resultaat. Is je camera dan niet in orde? Nee, zeer waarschijnlijk ligt het aan andere zaken. Jeroen Kluft wilde een meervoudige belichting maken, maar kreeg niet het resultaat wat hij voor ogen had. We legden zijn vraag voor aan fotografiedokter Dré de Man.
Tekst: Dré de Man
De vraag van Jeroen Kluft
‘In een oude uitzending van Het Perfecte Plaatje was een van de opdrachten een multiple exposure (meervoudige belichting) van een sporter te maken. Dat wilde ik ook wel eens proberen met mijn Nikon Z 5, maar ik kom er niet goed uit. In het programma is de sporter overal even goed zichtbaar, terwijl de sporters in mijn geval doorzichtig worden. Op zich logisch, de persoon is maar één van de vier momenten op de bewuste plek. Maar hoe kan het dan dat het in het programma anders is? Ik heb alle mogelijke instellingen geprobeerd maar zonder gewenst resultaat.’
Foto: Jeroen Kluft
Een interessante vraag. Het is niet verwonderlijk dat het misgaat, zoals Jeroen zelf ook al concludeerde. Een goede multiple exposure vereist aandacht voor een aantal belangrijke factoren.
Waarom gaat het vaak mis?
Bij meervoudige opnamen tel je als het ware het licht bij elkaar op. Het licht van de achtergrond komt dus bij dat van bijvoorbeeld een donkere broek. Daardoor wordt die broek al snel net zo licht als de achtergrond. De lichtste delen van de sporter maken de achtergrond dan weer lichter, waardoor die delen spookachtig ogen.
Je blijft de achtergrond dus zien als je een bewegende sporter fotografeert. Ook instellingen waarbij de belichting gemiddeld wordt, lossen dit niet op.
Wat werkt wél?
De oplossing is in theorie eenvoudig: zorg dat de achtergrond zo donker mogelijk is. Flitsen kan hierbij helpen, omdat de lichtintensiteit snel afneemt met de afstand. Staat de sporter op een meter afstand en de achtergrond op twaalf meter, dan heb je een verschil van een factor 144. Met de juiste camera-instellingen kan het resultaat dan al aanzienlijk verbeteren.
Daarnaast bieden sommige camera’s instellingen waarbij alleen de donkerste of lichtste delen zichtbaar blijven in de samengestelde opname. De camera kan dan de achtergrond als het ware ‘wissen’, mits deze voldoende donker is. Een klein glimlicht op de achtergrond kan echter alsnog zichtbaar worden door bijvoorbeeld een donker t-shirt.
Wanneer flitsen niet genoeg is
De foto's van Jeroen zijn gemaakt in een gewone gymzaal en zonder flitslicht, dus het beeld is overal ongeveer even licht. Dat maakt het vrijwel onmogelijk om een geslaagde meervoudige belichting te maken, ongeacht de instellingen.
Bij sportevenementen kun je meestal ook niet zomaar de achtergrond verduisteren met zwarte doeken. Zelfs met flits blijft de achtergrond dan zichtbaar. In zulke gevallen kun je het beste de meervoudige belichting digitaal samenstellen in Photoshop.
Tot slot
Hopelijk weet jij na het lezen van dit artikel ook hoe je meervoudige belichting succesvol toepast. Wat maakt deze techniek zo lastig in de praktijk, en hoe kun je met flitslicht of nabewerking toch tot een overtuigend resultaat komen?
Lees meer
