Stiekeme foto's van historisch Mekka

Al honderden jaren is Mekka een bedevaartsoord voor moslims. Heel lang was het voor westerlingen verboden om er te komen. Er waren wel pogingen: tussen 1503 en 1884 lukte het vijftien mensen om vermomd als moslim Mekka in te komen. Christiaan bekeerde zich tot de islam en kon daarom op bedevaart, wat voor moslims verplicht is. De foto's van die bedevaart zijn gebundeld in een boek van 56 pagina's, uitgegeven door het Rijksmuseum. Volgens het museum wordt voor het eerst duidelijk hoe lastig het was voor de 'spion' om te fotograferen in Mekka.

Revolvermethode

Christiaan had camera's bij zich om als eerste westerling de stad in beeld vast te leggen. De foto's waarmee hij terugkwam, zouden hem wereldberoemd maken. Daar zaten namelijk een aantal uitzonderlijke exemplaren tussen, waaronder 'Gezicht op de Ka’ba vanaf het plein'. De camera maakte daarvoor gebruik van de 'revolvermethode': hij was zo klein dat-ie door een knoopsgat paste en de glasplaat die erin zat draaide een rondje, waardoor er zes opnamen op pasten. De fotograaf hoefde dus niet bij elke gemaakte foto de glasplaat te verwisselen.

Christiaan Snouck Hurgronje, Gezicht op de Ka’ba vanaf het plein, circa 1885-1888

Boek

Na zijn bezoek aan Mekka maakte Christiaan een fotoboek dat de hele wereld over ging. In zijn tweede boek staan foto's van zijn assistent, de Mekkaanse dokter 'Abd al-Ghaffär. De Nederlandse Durkje van der Wal deed onderzoek naar Christiaans bedevaart en schreef het boek 'Christiaan Snouck Hurgronje: The First Western Photographer in Mecca, 1884-1885'. Het boek is te koop in de webwinkel van het Rijksmuseum.

Abd al-Ghaffar, De westelijke zijde van de berg Arafat, bij Mekka, tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van pelgrims, circa 1888-1889