Retrofocus: Nikon en Giorgetto Giugiaro (deel 1)

Nikon en Giorgetto Giugiaro (deel 1)

Retrofocus: Nikon en Giorgetto Giugiaro (deel 1)

Jesse Kraal 6634
De allereerste Volkswagen Golf, de originele Fiat Panda en de Delorean met vleugeldeuren uit Back to the Future, wie kent ze niet? Stuk voor stuk zijn deze, en vele andere bekende auto's, ontworpen door Giorgetto Giugiaro. Waarom je dit leest op digifotopro.nl? Omdat de Italiaan ook aan de wieg stond van vele (professionele) Nikon-camera's en belangrijk is geweest voor het uiterlijk van de meeste hedendaagse dslr's.

In 1960 begint Giugiaro zijn loopbaan als ontwerper bij Bertone, een gerenommeerd designhuis dat automerken als Alfa Romeo, Lamborghini en Maserati tot zijn klanten mag rekenen. In 1966 stapt hij over naar Ghia, maar houdt het daar slechts 2 jaar vol. In 1968 richt hij Italdesign Giugiaro op. In eerste instantie worden er alleen auto's ontworpen, maar al vlot volgen er camera's, stoelen, bussen, trams en meer. Nog altijd staat Giorgetto aan het hoofd van zijn onderneming, van stoppen wil hij niets weten. Wellicht een van zijn bekendste ontwerpen is de eerste Volkswagen Golf, waarvan er miljoenen zijn verkocht.

vw golf

De eerste Volkswagen Golf is zondermeer een van de bekendste ontwerpen van Giugiaro

Van Nikon F tot F2

Nikon begint in 1959 met het produceren van spiegelreflexcamera's. Hun eerste model is direct gericht op professionele fotografen en heet simpelweg F. Ook de vatting die op die camera zijn intrede doet noemen we nog altijd de F-vatting. Het ontwerp van de camera is rechttoe rechtaan en niet veel anders dan de modellen van de concurrentie. De betrouwbaarheid van het toestel zorgt voor een stevig fundament voor Nikon's professionele toestellen. Pas in 1971 wordt de F vervangen door de Nikon F2. Deze camera oogt al iets moderner, maar dat geldt ook voor de concurrentie. Het blijft een camera waarbij meteen duidelijk is dat deze is ontworpen door technici en niet door een designer.

Nikon F3

Direct na de introductie van de F2 krijgt de technische afdeling de opdracht te werken aan de opvolger van die camera. Na enkele jaren van ontwikkelen en testen, begint de Nikon F3 vorm te krijgen. Rond diezelfde tijd worden echter een aantal uitvindingen gedaan die belangrijk zullen blijken voor de camera-industrie: de elektromagnetische ontspanknop, de elektronische quartz-sluiter en het lcd. Om Nikon voorop te laten lopen in technologische ontwikkelingen, werd besloten dat de nieuwe technieken in de F3 geïntegreerd moesten worden. Het oude ontwerp werd vrijwel compleet over boord gezet en de 'nieuwe F3' zou vanaf een leeg vel papier worden ontworpen.

Nikon F3

Heel vroege schetsen van de Nikon F3. Toch vertoont met name de derde schets al wat gelijkenissen met het uiteindelijke model.

Rond diezelfde tijd stelt een gerenommeerde journalist van een autotijdschrift Giorgetto Giugiaro voor aan de directeur van Nikon. Hij is er van overtuigt dat een internationaal product, zoals de Nikon-camera's, ook een internationaal design moeten hebben. In die dagen bereikt de bekendheid van de jonge maar talentvolle Italiaanse ontwerper ook Japan, waar de eerste Volkswagen Golf niet onverdienstelijk verkoopt. Nikon besluit in zee te gaan met Italdesign, het bedrijf van Giugiaro. Een besluit waar ze geen spijt van zouden krijgen.

Nikon F3

In dit vroege houtmodel zijn de vormen van de Nikon F3 al goed te herkenen.

Tijdens de ontwerpfase wordt meer dan ooit te voren rekening gehouden met ergonomie. Zo zitten de knoppen van de F3 op beter bereikbare plaatsen en zijn ze gemakkelijker te bedienen. Ook krijgt de Nikon een kleine greep op de behuizing. De grootste vernieuwing zit hem echter in de optionele batterijgreep MD-14, die tegelijk met de camera door Giugiaro ontworpen is. Het ontwerp sluit perfect op dat van de camera aan en voorziet de camera tevens van stroom voor de elektronische circuits. Opmerkelijk is vooral de extra grote handgreep met een eigen ontspanknop. Optioneel is er zelfs een extra ontspanknop leverbaar die beter bereikbaar is als je in portretoriëntatie fotografeert.

Nikon F3

Op deze tekeningen heeft de F3 vrijwel zijn definitieve vorm aangenomen.

Ook doet op de F3 voor het eerst het rode streepje bij de handgreep zijn intrede, een stijlkenmerk waar Nikon voor haar spiegelreflexen nog altijd aan vasthoudt. In 1977 heeft Giugiaro het ontwerp klaar, in 1980 begint de verkoop van het toestel. De F3 blijft in productie tot en met 2001 en is daarmee de langst geproduceerde professionele camera ooit. Hij overleeft zelfs zijn opvolger F4! 

Nikon F3

Zo komt de F3 uiteindelijk in 1980 op de markt. Op de foto een iets later model, de F3/T met een behuizing van titanium. Giugiaro is overigens ook de bedenker van het rode randje, nog altijd een herkenbaar detail van Nikon-camera's.

Deel 2

Het ontwerpen van de Nikon F3 en de EM blijkt slechts een eerste stap in een lange relatie tussen Nikon en de Italiaanse ontwerper. In het tweede deel van deze retrofocus kijken we naar de ontwikkeling van de F4 tot en met de D4 en D800.

Dit artikel verscheen eerder in DIGIFOTO Pro 2.2012


Tussen de bedrijven door, tekent Giugiaro ook nog de Nikon EM, de instapper van het gamma.

Foto's in dit artikel: Giugiaro en Nikon

afbeelding van jesse kraal

Jesse Kraal | Fotograaf

Bekijk alle artikelen van Jesse