Minimalistische fotografie op Nederlandse exposities

1. Essentie in zwart-wit – Galerie Caroline O’Breen, Amsterdam

De groepstentoonstelling ‘Essence’ brengt vijf fotografen samen die zich toeleggen op zwart-wit minimalisme. De composities zijn strak, vaak gecentreerd, en bevatten weinig elementen — maar juist daarin schuilt hun kracht. Denk aan een enkele boom in mist, een verlaten brug, een textuur van zand of een afgebrokkelde muur in tegenlicht.

Fotografe Marleen Sleeuwits toont herhalende patronen in stedelijke leegtes, gefotografeerd met het oog van een architect. Elk beeld voelt als een ademhaling: traag, ruimtelijk en meditatief. De expositie benadrukt hoe zwart-wit niet nostalgisch hoeft te zijn, maar juist tijdloos en conceptueel kan werken.

2. Still Spaces – NDSM Fuse, Amsterdam-Noord

In ‘Still Spaces’ ligt de nadruk op ruimtes die normaal aan onze aandacht ontsnappen. Van industriële leegstand tot verlaten zwembaden: fotografen tonen hoe stilte geen leegte is, maar aanwezigheid. In het werk van Esther de Groot worden verlaten interieurs monumentaal. De zachte kleurtinten versterken het gevoel van ontheemding én schoonheid.

Bijzonder is ook de serie van David Vermeulen waarin hij speelt met lange sluitertijden in lege parkeergarages. Beweging verdwijnt, maar het licht blijft hangen als flarden herinnering. De stilte wordt bijna voelbaar. Deze tentoonstelling is een ode aan waarnemen zonder ruis.

3. Vertical Horizons – Museum Rijswijk

De solo-expositie van beeldmaker Lida van Bers onderzoekt verticale compositie als fotografisch motief. Met een ouderwetse 6x17 panoramacamera maakt zij verticale opnamen van muren, bomen, torens en industriële schachten. De beelden zijn bijna abstract door hun herhaling en vormgebruik.

Van Bers laat zien dat minimalisme niet alleen in onderwerpkeuze zit, maar ook in structuur en ritme. Haar beelden wekken vragen op over ruimte, schaal en herhaling. In een tijd waarin fotografie vaak uitwaaiert naar breedbeeld en multichannel, zoomt zij letterlijk in op de as waar rust en focus elkaar raken.

4. Desaturate – PuntWG, Amsterdam

In deze experimentele expositie draait alles om kleurvermindering. De deelnemende fotografen hebben hun beelden bijna volledig ontdaan van kleur, of gebruiken enkel verzadigingsgradaties als compositiemiddel. Wat overblijft is structuur: lijnen, huid, ritme, materiaal.

Hoogtepunt is het werk van Iris Kooijman, die foto’s maakt van gevouwen lakens, handdoeken en gordijnen in grijstinten. Wat eerst triviaal lijkt, blijkt een studie naar lichtval en oppervlak. De serie 'Fabrications' stelt vragen over wat zichtbaar is als alle afleiding wordt weggenomen.

Minimalisme als tegenbeweging

Deze vier tentoonstellingen hebben weinig gemeen met flitsende modefoto’s of storytellingprojecten. Hier staat niet het verhaal, maar het kijken centraal. Minimalisme dwingt tot vertraging. Tot stilte. Tot voelen in plaats van volgen. Het is een vorm van visueel ademhalen die in onze beeldcultuur steeds relevanter wordt.

Voor fotografen betekent het ook: compositie boven inhoud, detail boven drama. En voor bezoekers biedt het rust, focus en de uitnodiging om opnieuw te leren zien.