Kleurenfoto’s uit Russische tsarenrijk

Julian Huijbregts
Hoewel de kleurenfilm in 1930 geïntroduceerd werd, zijn er ook voor die tijd diverse kleurenfoto’s gemaakt. Sergei Mikhailovich Prokudin-Gorskii fotografeerde het Russische tsarenrijk in de beginjaren van 1900.

Begin 1900 klopte de Russische scheikundige en fotograaf Sergei Mikhailovich Prokudin-Gorskii aan bij tsaar Nicolaas II met het ambitieuze plan om het Russische tsarenrijk vast te leggen. Hij won de steun van de tsaar en zijn plan geschiedde.

In een speciale treinwagon, omgetoverd tot donkere kamer, reisde hij van 1909 tot 1912, en opnieuw in 1915 door het tsarenrijk. De beelden van Prokudin-Gorskii laten het Rusland van vlak voor de Eerste Wereldoorlog en de Russische Revolutie zien.

Tijdens zijn reizen legde hij het leven en doen in het landschap van het oude tsarenrijk vast. Nadat de Russische Revolutie het tsarenrijk transformeerde tot een communistische staat,  verliet Prokudin-Gorskii in 1918 het land. Het Amerikaanse Library of Congress kocht na zijn dood in 1944 de negatieven van de fotograaf.

Techniek

Prokudin-Gorskii fotografeerde met een zelfgemaakte technische camera, op glasplaten. Hoewel de afbeeldingen op de glasplaat in zwart-wit werden vastgelegd, kunnen ze in kleur bekeken worden. Dat kan omdat de fotograaf van elke opname drie beelden maakte, elk met een kleurfilter met een van de primaire kleuren. Door de foto’s vervolgens over elkaar te projecteren, met dezelfde kleurfilters, zijn ze in kleur te zien.

Collectie

De complete collectie en informatie over de totstandkoming van de kleurenfoto’s is te zien op de website van het Library of Congress. De Denver Post toont in een fotoblog een selectie beeldmateriaal uit het omvangrijke archief.