Interview: Janus van den Eijnden over straatfotografie in Amsterdam

Je bent bezig met een nieuw project, 020flicks. Wat moeten we ons daarbij voorstellen?

'Ik ben dit jaar gevraagd om als Amsterdamse fotograaf mee te doen met 020flicks, een nieuwe website voor Amsterdamse straatfotografie. Via de nieuwsbrief en website krijg je als geïnteresseerde elke week een selectie foto’s onder ogen van verschillende straatfotografen in en over het straatbeeld van Amsterdam. Aan 020flicks werken meerdere fotografen samen, maar we gaan wel op individuele basis de straat op. De stijlen van de fotografen lopen erg uiteen en dat geeft wekelijks een grote variëteit aan straatbeelden.'

De laatste keer dat we je spraken, exposeerde je met een serie waarbij je boksers portretteerde. Maar straatfotografie is je ook niet nieuw?

'Voor mij was dit een uitdaging om te doen. Zowel dit jaar als een aantal jaren terug heb ik tijdens mijn verblijf in New York een aantal straatfotografieseries gemaakt. In mijn eigen stad Amsterdam is dit er eigenlijk nooit van gekomen. Dit project was een mooie motivatie om hiermee te beginnen. Straatfotografie is echter erg tijdrovend: dwalend door de stad, op zoek naar dat ene moment waar alles samenkomt en er een onbedacht toneelstuk voor je wordt opgevoerd door toevallige passanten.'

Is er een verschil tussen straatfotografie in New York en Amsterdam?

'Straatfotografie in Amsterdam is een stuk lastiger dan in een stad als New York. In New York zijn de mensen alleen maar bezig met zichzelf voortbewegen van A naar B. Hierdoor kun je veel makkelijker dichtbij komen en anoniem aanwezig zijn als fotograaf. In Amsterdam werkt dat anders. Bovendien is het veel moeilijker om in je eigen woonplaats te zien wat er zo bijzonder is aan de stad. In het buitenland worden al je zintuigen geprikkeld en kijk je met een frisse blik naar je omgeving waardoor fotograferen makkelijker is.'

Hoe kenmerkt jouw straatfotografie zich?

'In mijn straatfotografie richt ik me op de situaties die ontstaan als mensen met elkaar, of met de omgeving in aanraking komen. Ik probeer dicht bij mijn onderwerp te komen zonder als fotograaf zichtbaar aanwezig te zijn. Humor is een belangrijk element binnen mijn straatfotografie.'

Hoe ga je te werk?

'Ik werk voornamelijk met de Canon 5D Mark II met een 24-70 f/2.8L. Alhoewel ik wel merk dat zo’n grote camera niet ideaal is voor straatwerk, je valt wel erg snel op. Misschien maar eens goed nadenken over het aanschaffen van een meetzoeker. Ik ga lopend door de stad. Straatfotografie kun je niet opzoeken of bedenken, je moet het tegenkomen. Je let op het licht, de straat, de omgeving en de mensen. Soms kom je een bijzondere omgeving tegen waar je een tijdje blijft staan wachten. Soms zie je iemand lopen die je even volgt. Tijdens het fotograferen kijk je steeds vooruit naar wat er mogelijk gaat gebeuren. Het voelt af en toe als een soort jacht opzoek naar dat ene moment waar alles samenkomt en dat je wilt vastleggen.'

Waarom trekt deze fotografievorm je aan?

Met straatfotografie zul je niet snel geld verdienen, maar het werk zelf heeft een enorme waarde. Door straatfotografie krijgen we (later) een beeld van een bepaalde tijd en tijdsgeest. Dankzij straatfotografen uit het verleden kan ik me voorstellen hoe het in een bepaalde tijd was. Beelden van bijvoorbeeld Frits Weeda of Cas Oorthuys gaven mij pas echt inzicht in de wederopbouw van Amsterdam na de Tweede Wereldoorlog. Door de foto’s van Ed van der Elsken, Cor Jaring en Eva Besnyø kan ik de tijdgeest van de jaren zestig en zeventig bijna voelen. Dat was me met een geschreven tekst nooit gelukt. We leven in een tijd waar alles met een razend tempo veranderd: cultuur, mode, trends en technologische ontwikkelingen. Amsterdam, haar inwoners en haar bezoekers ontwikkelen zich constant. Het is geweldig als je dit door de jaren heen kunt vastleggen.'

Van anti-kraakwoningen, via boksers naar Amsterdamse straatbeelden. Uiteenlopende onderwerpen met ten minste één gemene deler: mensen.

'Mensen zijn inderdaad de leidraad in mijn werk. Een van de mooiste eigenschappen van het fotograaf zijn is dat je elke dag weer nieuwe mensen ontmoet op andere plekken. Het contact met mensen is voor mij erg belangrijk. Bij straatfotografie is dit echter wel wat anders omdat ik vaak als fotograaf niet aanwezig wil zijn. Je bent meer een observator.'

Het is alweer even geleden dat we je spraken. Hoe hebben de afgelopen jaren er voor jou uitgezien en wat zijn je plannen voor de toekomst?

'Ik ben druk bezig met het maken van mijn tweede fotoboek, ditmaal over Kickboksers, de serie waar ik dit jaar de tweede plek van de Zilveren Camera mee heb gewonnen. Daarnaast lopen er een aantal eigen projecten en werk ik commercieel voor veel verschillende opdrachtgevers. Ik ben bezig met het openen van een Pop-up Gallery 'Untitled' in Amsterdam waar fotografen hun werk kunnen exposeren.

Tot slot

Zaterdag 11 augustus is de officiële opening van onze Photo Gallery op de Quellijnstraat 80 in Amsterdam. Vanaf 14.00 uur gaan de deuren open en vanaf 18:00 uur is er een openingsborrel met drank, hapjes en muziek. Via Facebook kun je laten weten dat je aanwezig wilt zijn bij de opening.

Er zal werk te zien zijn van onder andere Bas Losekoot, Sander Troelstra, David Galjaard, Sarah Mei Herman, Bas Uterwijk, Derek Vonk, Annemarijne Bax, Janus van den Eijnden, Sander Nieuwenhuys, Erwin van Amstel, Sander Foederer, Yuri van Geenen, Bart Koetsier, Elmer van de Marel, Eddy Bosland, Marc Driessen, Maarten Kal, Jeroen Scheelings en Frank Penders.

Foto's © Janus van den Eijnden