Boekrecensie: Nederland, de 1000 beste foto's

Foto's van de afgelopen tien jaar zal je niet terugvinden in 'Nederland, de 1000 beste foto's'. Het boek mag dan de nadruk leggen op de jaren van de wederopbouw, er zijn de afgelopen twintig jaar toch echt wel mooie platen geschoten. In het 450 pagina's tellende boek vind je er slechts een handjevol uit deze periode. Als het niet aan de Nederlandse fotografen licht, dan wellicht aan de samenstellers: Martijn van den Broek, Carolien Provaas en Christoph Ruys. Laatstgenoemde is de uitgever, werkzaam bij uitgeverij Ludion. In België.

Duizend foto's

Het lijvige 'Nederland, de beste 1000 foto's' moet volgens Ruys een beeld van Nederland geven waarvoor wij bekend staan in het buitenland: progressief, warm en open. Het is dus voor de hand liggend dat de cover gesierd wordt door een foto van Ed van der Elsken: Vrijend stel, Edam, 1970. Een beetje makkelijk. Maar hoewel de titel dus als enigszins misleidend gezien kan worden, geeft het boek wel een helder en interessant beeld van Nederland. 'Nederland, de beste 1000 foto's' bevat ook echt duizend foto's uit ons kikkerlandje en daarmee is een deel van de hedendaagse historie wel te vertellen.

Professioneel en amateur

De gebruikte foto's komen uit het archief van het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam. Dat de keuze moeilijk moet zijn geweest is overduidelijk: het museum bezit ruim vier miljoen negatieven, dia's en afdrukken van zowel progressionele als amateurfotografen. Deze komen daarom ook allebei aan bod in het boek, hoewel er gelukkig gekozen is om voorrang te geven aan goed gekadreerde en belichte kwaliteitsfoto's. Namen als Hans Aarsman, Bob van Dam, Cas Oorthuys, Piet Zwart en Aart Klein passeren de revue. Hun portfolio is echter volledig overhoop gehaald, waardoor een volgorde in het boek ver te zoeken is. 

Foto © Bob van Dam / Nederlands Fotomuseum - Sjoukje Dijkstra, in Davos, 1964

Nostalgie

'Nederland, de 1000 beste foto's' vormt een selectieve collectie foto's uit de Nederlandse historie. Serieuze onderwerpen tijdens het interbellum en de krakersrellen worden afgewisseld met sfeerplaten van het Kralingen Popfestival en het leven in de jaren zestig en zeventig. Afgewisseld met portretten van bekende Nederlanders, het Koninklijk Huis en mensen van de straat is het boek zeker voor de wat oudere inwoners een feest van herkenning.

Dat geënsceneerde beelden worden gemengd met pure ongedwongenheid levert een speels effect op, maar de overdaad aan zwart-wit zorgt daarentegen voor een grijze bedoeling. Of dit daadwerkelijk de '1000 beste foto's' uit Nederland zijn valt te betwijfelen en als historisch overzicht is het boek te rommelig en onsamenhangend. Als herinnering, naslagwerk of als 'reis door dit Lage Land' geeft 'Nederland, de 1000 beste foto's' een prettig nostalgisch gevoel. En er zit nog wat bloot in ook.

Foto © Bert Buurman / Nederlands Fotomuseum - Koningin Juliana in de jaren zestig