Tussen sportfotograaf en photoshopper

Interview met sportfotograaf Martijn Pauw

Redactie DIGIFOTO Pro 2445

Sport evenementen leveren prachtig beeld op, zo laten ook de beelden van sportfotograaf Martijn Pauw uit te lichten. Een fotograaf met een geheel eigen stijl en visie.

Sportfotograaf Martijn Pauw is niet zo lang geleden het vak ingestapt, maar heeft al sporters als Kai Verbij, Puck Moonen, Raymon van der Biezen en Mark Tuitert voor zijn lens gehad. Als fotograaf richt Martijn zich volledig op sportmarketing, oftewel het in de markt zetten van sporters of sportproducten. Zijn werkwijze is bijzonder: Martijn besteed de meeste tijd aan de nabewerking van zijn foto's, maar neemt desondanks altijd de moeite om zijn sporters op een mooie locatie te fotograferen.

Fotografen met een liefde voor sport dromen er stuk voor stuk van om aan een voetbalveld te staan en de meest spectaculaire goals van het Nederlands elftal vast te leggen. Maar Martijn heeft voor een heel andere “tak van sport” gekozen. 'Ik ben heel gericht in de sportmarketing mijn plek aan het vinden. Ik vind het vooral leuk om mee te denken met de klant aan het concept. Fotografie is bij mij altijd spullen neerzetten, op de knop drukken en dan is het klaar. Voor mij zit het werk in vooral ervoor en erna.'

Terwijl veel fotografen zich vooral achter de camera thuis voelen, krijgt Martijn dus meer energie van het voor- en nawerk. 'Fotografie zelf is voor mij alleen maar hetgeen vastleggen wat ik in mijn hoofd heb zitten. Stuur je mij naar een evenement met een camera, dan zitten er vast leuke foto's tussen. Maar het is niet waar ik gelukkig van word. Ik wil niet toevallig iets zien en er dan een foto van maken. Ik wil iets bedenken voordat ik het ga maken. Me tot in de puntjes voorbereiden, nadenken over wat ik met het licht ga doen, de nabewerking in Photoshop. Daarom trekt die reclamekant mij aan.'

Fotovakschool

Martijn begon met fotografie op vrijwel dezelfde manier als iedere hobbyist. 'Familieportretjes, een voetbalevenementje, dan weer bij een bouwbedrijf wat foto's maken. Ik ben zelf ook fanatiek fietser. Ik ken dus veel fietsers en die vonden het ook leuk om gefotografeerd te worden. Na verloop van tijd besloot ik een opleiding bij de Fotovakschool te doen. Een van de eerste opdrachten was om een drieluik te maken van drie generaties. Ik kende toevallig iemand die werkte bij een muziekband waarin mensen van alle leeftijden zaten. De oudste was een man van in de tachtig, de jongste een veertienjarig jochie. Perfect dus. Ik stak er flink wat werk in om een mooie locatie te vinden en goede foto's te maken. Uiteindelijk liet mijn leraar het aan de klas zien en zei: “jongens, als jullie dit inleveren dan zijn jullie geslaagd”.'

Dat streelde zijn ego behoorlijk, maar de opleiding bracht hem natuurlijk wel nieuwe kennis. 'Wat ik daar vooral heb geleerd is om mijn fotografie technisch te onderbouwen. Ik deed veel op gevoel. Doordat je technisch weet waar het hem in zit, kun je dat meer gaan sturen en aanpassen.'

Mark Tuitert

Martijns werk in de reclamewereld kwam zo'n drie jaar geleden op gang, en is vorig jaar in een stroomversnelling geraakt toen hij werd benaderd door voormalig Olympisch schaatser Mark Tuitert, die zocht naar promotiebeeld voor zijn sportkauwgom Raw Energy Gum. 'Dat begon eigenlijk met een foto van BMX'er Raymon van der Biezen, die ik maakte als vrij werk. Raymon en ik hadden de afspraak dat hij mij zou laten weten wanneer iemand hem benaderde vanwege de foto. Op een gegeven moment werd hij inderdaad benaderd door Mark Tuitert, die de foto wilde hebben voor zijn website om zijn product mee te promoten. Raymon verwees hem door naar mij. Ik dacht: “Yes, nu word ik gebeld door Mark Tuitert.” Maar nee: ik kreeg een bericht van Raymon: Mark ziet er toch vanaf. Daar baalde ik wel van. Maar twee weken later ging alsnog de telefoon. Ik neem op en ja hoor, het was Mark Tuitert. Ik vroeg of hij belde voor een foto. “Ja,” zei hij, “en misschien nog wel meer.”'

'Uiteindelijk ben ik naar hem toegegaan om kennis te maken. Meteen ben ik het hele jaar met hem bezig geweest om te kijken wat we met de sporters gingen doen. Omdat zijn kauwgom is bedoeld om voor het sporten te nemen en een energieboost te krijgen, moesten we heel erg goed nadenken over wat voor foto's we gingen maken. Dat zijn dus niet alleen foto’s van het sporten, maar ook van de kleedkamer wanneer het kauwgompje wordt genomen.'

Een markt vol fotografen

Net als andere creatieve beroepen heeft de fotograaf het niet altijd even makkelijk. Hoe zit dat wanneer je, zoals Martijn, niet alles wilt aannemen dat op je pad komt maar je wilt specialiseren op een bepaald soort fotografie in een bepaald segment? ‘Waar heel veel fotografen die fulltime werken last van hebben, zijn de semi-professionele fotografen die het voor een appel en een ei doen. Dat maakt het niet makkelijk. Dat is ook een reden dat ik heel specifiek voor een onderwerp heb gekozen dat niet door doorsnee fotografen wordt gedaan.’ Martijns keuze voor sportmarketing was dan ook heel bewust. ‘Ik ken veel fotografen die omkomen in het werk en daar hun brood mee kunnen verdienen, maar dan vooral met portretten, bruiloften of evenementen. Daar wil ik me juist van onderscheiden, en ik denk dat als je een specifieke keuze maakt en daarin laat zien wat je kan, het uiteindelijk zijn vruchten zal afwerpen.’

Die vruchten is Martijn inmiddels al aan het plukken. Met klanten als Mark Tuiterts RAW energy gum maar ook FIRST energy gum en Sprinttracks is Martijn goed op weg naam te maken als fotograaf in de sportmarketing. ‘Zo ben ik laatst benaderen door Triple Double, een van de grootste sportmarketingbureaus in Nederland. Binnenkort ga ik ook daar een opdracht voor doen. Als ik voor dat soort bedrijven kan werken, dat vind ik geweldig.'

Shoots

In de foto's van Martijn speelt de omgeving meestal niet de hoofdrol. Toch houdt hij zijn shoots altijd op locatie, en op zijn beste foto's komt die locatie volledig tot zijn recht. Voordat Martijn begint aan een shoot is de foto in de meeste gevallen al tot in detail uitgedacht. Hij weet precies wat zijn klant wil, heeft met hem gebrainstormd en meegedacht aan een ideaal campagnebeeld. Maar ook Martijn heeft niet de macht over alles, en soms is het een kwestie van geluk of pech. 'De foto die ik heb gemaakt op de Kop van Zuid was deels een gelukje. Ik had alles voorbereid en klaargezet, en toen kwam ineens die boot langs varen. De kleuren klopte precies, de lijnen kwamen allemaal terug. Ik zeg: “nu moeten we!” Dit was meteen de eerste foto van de shoot.'

Natuurlijk zit het niet altijd mee, en zoals bij zoveel fotografen is het weer Martijns grootste vijand. 'Het weer is nooit goed, maar het moet in de buurt komen van wat ik wil. Dat betekent dus het weer in de gaten houden. Enkele dagen van tevoren maken we de beslissing of de shoot wel of niet doorgaat. Soms heb je geluk en soms heb je pech. Als je pech hebt, dan moet je er ook iets van maken. Zo heb ik een shoot gehad met boogschutter Sjef van den Berg. Ik had een heel mooi idee met het weer in gedachte. Maar toen het er op aan kwam, regende het. Je moet dan snel schakelen en iets nieuws bedenken. Ik had bedacht dat hij door maanlicht onder een boom beschenen zou worden, alsof het nacht was. Het komt in zulke gevallen dan ook vooral aan op de nabewerking.'

Nabewerking

Het nabewerken van zijn foto's is misschien wel het deel van zijn werk waar Martijn de meeste tijd in steekt. Nabewerking van foto's speelt natuurlijk een grote rol in de reclamewereld, en in de sportmarketing is dat niet anders. Reclamebureaus in de sportmarketing houden heel erg van hoge contrasten, een hoog dynamisch bereik en scherpe details. Het is in de foto's van Martijn duidelijk terug te zien. Daarin kan hij bijzonder ver gaan, zo zegt hij zelf ook. 'Wie vaak met Photoshop bezig is, weet je dat je er mee door kan blijven gaan. Je moet op een gegeven moment tegen jezelf zeggen: “tot hier en niet verder”. Ik werk veel met harde contrasten. Wanneer je bezig bent en helemaal in bewerkingsmodus zit, dan ga je de foto na iedere bewerking weer als normaal zien tot je de volgende dag weer naar die foto kijkt en denkt: “wow, nee, dit is echt te erg”. Ik ben wat dat betreft iemand die de grenzen opzoekt.'

Als hij terugkijkt naar foto's die hij eerder heeft gemaakt vindt Martijn soms dat hij te ver is gegaan. 'Je blijft je toch ontwikkelen, en er zijn veel foto's die ik nu anders zou doen. Ik probeer het nu wat terug te schroeven. Soms kijk ik naar een foto en dan denk ik: “heb ik juist al die moeite gedaan om daar op locatie te komen en alles op te bouwen, en dan bewerk ik hem zo dat het lijkt alsof ik de sporter erin gephotoshopt heb”. Tja.'

Beter worden in nabewerking is een kwestie van leren van je fouten, zo vertelt Martijn. 'Ik zorg nu bijvoorbeeld echt dat ik mijn zwart open heb als ik aan de nabewerking begin. Voorheen ging ik in de RAW-converter, ik gebruik Capture One, al aan de gang; zwarten dichter, hooglichten open. Maar uiteindelijk miste ik data in Photoshop waardoor ik daar niet meer mee kon werken. Achteraf wordt je dan op je vingers getikt en moet je helemaal van voor af aan beginnen. Ik zorg nu dat ik de zwarten ophaal en de hooglichten terughaal zodat ik in Photoshop de ruimte heb om meer te kunnen geven.'

Hoe groot Martijns liefde voor creatieve fotobewerking is, wordt duidelijk wanneer we hem vragen naar zijn favoriete fotografen. Zo noemt hij Adrian Sommeling als inspiratiebron, die bekend is om zijn fotomanipulaties. 'Wat Adrian Sommeling doet is echt bizar. Hij doet alles in de studio en knutselt allerlei beelden in elkaar op zo'n hoog niveau. Ik zit er nu aan te denken wat ik daarmee kan. Ik ben nu bezig met een opdracht voor de sportschool van kickbokser Melvin Manhoef. Dat ben ik aan het uitwerken, en ik heb een beeld in mijn hoofd dat heel gaaf zou zijn als ik het voor elkaar kan krijgen om dat met fotomanipulatie te maken. Ik vind het in ieder geval heel erg leuk om met Photoshop aan de gang te zijn. Je kunt echt alles maken wat je wil.'

'Ik kijk ook veel naar productfotografie, vooral voor de bewerkingen die ze toepassen. Laatst heb ik een workshop gekocht van een productfotograaf. Het is boeiend om te zien hoe ver hij gaat in het bewerken van een sneaker. Zo ver zou ik niet gaan, maar het is wel goed om te zien wat hij gebruikt. Ik pik altijd wel iets op waarvan ik denk: “dat kan ik ook gebruiken”. Dan pak ik soms een foto uit het verleden en ga ik die op die manier bewerken om te kijken wat het verschil is.'

Ambitie

Op de vraag of er een klant is waar Martijn graag eens voor zou willen fotograferen, heeft hij een duidelijk antwoord: ‘Red Bull staat wel hoog op mijn lijstje. Maar ook FIRST energy gum, waar ik nu voor werk, is ook gewoon heel gaaf. Zo sta ik Tialf met Kai Verbij, dan sta ik weer in Den Bosch met Puck Moonen of met Raymon van der Biezen in de sportschool.

Langzamerhand begint Martijn genoeg klussen te krijgen om zich fulltime bezig te houden met sportmarketing. ‘Dat kantelpunt begint te komen. Ik heb me vaak afgevraagd waarom ik dit eigenlijk doe. Het is toch altijd veel stressen. Maar als je het beeld hebt en de bewerking is klaar en je hebt het resultaat dat je wilde hebben, dat is heel gaaf. Ook vind ik het leuk om reacties te krijgen, positieve of negatieve. Met negatief commentaar kun je wat doen, positieve reacties steek je in je zak en daar ben je trots op. De erkenning dat je iets gemaakt hebt en mensen het gaaf vinden, dat geeft veel energie.’

Tot slot. In de fototas van Martijn Pauw

'Ik werk met een Nikon D810 en een D4. De D4 gebruik ik eigenlijk weinig. Het is wel een snel apparaat maar ik wil toch echt de megapixels die een D810 kan bieden, en het dynamisch bereik dat erbij hoort. Daarbij heb ik verlichting van Profoto, met softboxen en paraplutjes. Allemaal in een rolkoffer en op pad.'

Beeldmateriaal: © Martijn Pauw

Dit interview, van de hand van Mark IJsendoorn, is eerder gepubliceerd in DIGIFOTO Pro 1.2018. In september verschijnt DIGIFOTO Pro 4.2018. Ook dit nummer staat weer vol mooie en inspirerende verhalen, reviews, het laatste nieuws uit de wereld van de fotografie, prachtige foto's en nog veel meer! Neem nu een abonnement en ontvang deze en vijf andere edities voor slechts €29,75 thuis op je deurmat. Je kunt deze editie en voorgaande nummers ook los bestellen voor €7,95 inclusief verzendkosten (binnen Nederland).

Lees ook: Roger Waleson over conflictfotografie 

 

afbeelding van Redactie DIGIFOTO Pro

Redactie DIGIFOTO Pro | Redactie

Bekijk alle artikelen van Redactie