Retrofocus - Voigtländer-Zoomar 36-82mm f/2.8: 's werelds eerste zoomobjectief

Hoewel de eerste zoomobjectieven voor filmcamera's al rond 1930 verschenen, duurde het nog zo'n dertig jaar voordat fotografen het gemak van een zoom konden ervaren. Voigtländer had in 1959 de primeur met een 36-82mm f/2.8. Het zoomobjectief werd ontworpen door Dr. Frank G. Back, van het Amerikaanse Zoomar. Dat bedrijf maakte eerder al zooms voor televisie- en filmcamera's.

De Duitse objectievenbouwer Kilfitt produceerde het objectief in opdracht van Voigtländer. Kilfitt werd gezien als een van de meest innovatieve objectievenbouwers in de periode van 1950 tot 1960. Naast 's werelds eerste zoom maakte het bedrijf ook het eerste macro-objectief: de 40mm f/2.8 Macro-Kilar. Nadat Heinz Kilfitt in 1968 met pensioen ging, verkocht hij de objectievenfabriek aan Zoomar. Tot 1986 was dat bedrijf actief op de consumentenmarkt, daarna richtte het zich op militaire toepassingen.

Foto: Bryan Costin, via Flickr, Creative Commons : Voigtländer Bessamatic met de Zoomar 32-86mm f/2.8

Constructie

De optische constructie bestaat uit veertien lenselementen in vijf groepen. Met name de voorste lenselementen zijn enorm groot, wat resulteert in een filtermaat van maar liefst 95mm en een gewicht van zo'n 900 gram. De minimale scherpstelafstand is bijna 1,4 meter. Om dichterbij te kunnen focussen, waren er twee close-upfilters beschikbaar. Deze Focar A en B maakten het mogelijk om scherp te stellen vanaf 25 centimeter.

Zoomen gaat met behulp van een schuifmechanisme. Het 36-82mm-objectief werd gelijktijdig met de Voigtländer Bessamatic geïntroduceerd, een spiegelreflexcamera die gebruikmaakt van objectieven met bladsluiter. Er verscheen echter ook direct een variant met Exakta-vatting en later volgden andere versies voor camera's van Pentax, Contax en Kodak.

Foto: Rama, Wikimedia Commons

Met behulp van adapters is het mogelijk om de Voigtländer- Zoomar op dslr-camera's of compacte systeemcamera's te gebruiken, maar het objectief is vandaag de dag vooral een collectors item. Desondanks valt de prijs relatief mee. Op moment van schrijven worden er op eBay twee exemplaren aangeboden voor zo'n drie- en vijfhonderd euro.

DIGIFOTO Pro 1.2015

Deze review komt uit DIGIFOTO Pro 1.2015. Je kunt deze editie (of voorgaande nummers) los bestellen voor €7,95 incl. verzendkosten (Nederland).