Magnum Contact Sheets - Vanaf 11 september in Foam

Persbericht

Foam Fotografiemuseum presenteert van 11 september tot 9 december 2015 de tentoonstelling Magnum Contact Sheets. De tentoonstelling bevat meer dan honderd contactvellen en biedt een chronologisch overzicht van markante historische momenten vanaf de jaren '30 tot 2010.

Ernesto 'Che' Guevara. Havana, Cuba, 1963. Contact Sheet © Rene Burri / Magnum Photos

Vermaarde fotografen

Er is werk te zien van de hand van vermaarde fotografen als Robert Capa, Henri Cartier-Bresson, David 'Chim' Seymour, Eve Arnold, Elliott Erwitt, Martin Parr, Susan Meiselas, Jim Goldberg, Trent Parke, Paolo Pellegrin en Alec Soth.

Ernesto 'Che' Guevara. Havana, Cuba, 1963 © Rene Burri / Magnum Photos

Aantekeningen van de fotograaf

Met Contact Sheets toont het legendarische (in 1947 opgerichte) agentschap Magnum voor het eerst de omstandigheden waarin de beelden van deze fotografen tot stand kwamen. Niet alleen de momenten vóór en net na het maken van die ene iconische foto zijn te zien, maar ook de aantekeningen van de fotograaf  die het beslissende moment op het vel markeerden, vaak lang nadat de foto was geschoten.

De presentatie in Foam biedt inzicht in zowel de politiek-maatschappelijke context van de foto's, de algemene geschiedenis van de fotojournalistiek als de oorsprong van de foto's. Van reportages uit WOII, de Praagse Lente, iconen als Che Guevara, Malcolm X en Martin Luther King tot de Balkan oorlog en het conflict in het Midden Oosten.

Margaret Tatcher. Blackpool, England. 1981. Contact Sheet © Peter Parlow / Magnum Photos

Context

Naast vele originele contactvellen en vintage prints bestaat een deel van de tentoonstelling uit documentatiemateriaal, zodat de context waarin het gekozen beeld uiteindelijk gebruikt werd, inzichtelijk wordt. Vanaf de jaren 90 werden beelden steeds vaker op groot formaat geprint voor presentaties anders dan in kranten en tijdschriften. Dit moment, waarop documentair werk meer artistieke status begon te vertegenwoordigen was een omslagpunt voor de waardering van journalistieke fotografie.

Prague Invasion. Czeschoslovaki,  August 1968 © Josef Koudelka / Magnum Photos

Fouten, mislukkingen en toevalstreffers

Het tonen van het rauwe materiaal betekent breken met een taboe. Het contactvel was nooit bedoeld voor publicaties of tentoonstellingen. Het was in de eerste plaats een soort aantekenschrift van de fotograaf.

Meer dan een schetsboek laat de tentoonstelling echter - naast de verschillende stappen die genomen zijn om een foto te maken - ook de foutjes, mislukkingen en toevalstreffers zien. Het contactvel documenteerde alles rondom een opname en dit maakt de fotograaf kwetsbaar, omdat het de aura en magie van de 'single image' doorbreekt.

Voor de toeschouwer bieden de contacten juist een unieke gelegenheid om direct betrokken te raken bij het creatieve proces van de fotograaf. Het publiek krijgt bij een deel van de foto's de gelegenheid om ook de waardevolle informatie op de achterzijde van de foto te zien, via een ingenieus scharniersysteem van de lijsten.

Prague Invasion. Czeschoslovakia, August 1968. Contact Sheet © Josef Koudelka / Magnum Photos

Eerbetoon

De tentoonstelling is bovenal een eerbetoon aan de analoge techniek. Alle analoge formaten zijn opgenomen in de presentatie, van standaard 35mm tot panoramabeelden en groot formaat foto's in zwart-wit en kleur.

Inmiddels zijn de contactvellen relikwieën geworden van een techniek die volledig overbodig is. De digitalisering heeft het werkproces en de materialiteit van het fotografische medium ingrijpend veranderd. Het contactvel is een object geworden van het verleden, maar is ook een artefact op zichzelf. Het symboliseert een autonoom genre dat gerelateerd is aan film, story telling en de traditie in de fotojournalistiek. Naast een monumentaal eerbetoon is Magnum Contact Sheets een zwanenzang voor een verloren kunstvorm.

Vanaf 11 september in Foam

Magnum Contact Sheets is te zien in Foam van 11 september tot en met 9 december 2015. Foam is dagelijks open van 10 tot 18 uur, donderdag en vrijdag van 10 tot 21 uur. Entree: 10 euro.