Leer meer over licht, de basis van fotografie

Amy Schutte 1149

Als fotograaf zijn we afhankelijk van licht. Zeker wanneer je weet dat het woord fotografie is afgeleid uit het Grieks en letterlijk ‘tekenen met licht’ of ‘schrijven met licht’, wordt nog maar eens te meer duidelijk dat licht belangrijk is. Omdat we met een heleboel dingen rekening moeten houden, verliezen we de waarde ervan nog weleens uit het oog, dus laten we vanaf nu afspreken dat we dat niet meer doen.

Dat gezegd hebben, als fotograaf is het waardevol om zoveel mogelijk te weten te komen over licht als je kunt. We helpen je op weg.

Licht is overal, zelfs als je hier niet kunt zien. Je kunt behoorlijk diep ingaan op de natuurkunde van licht, maar er zijn een aantal eigenschappen die vaststaan en die je kunt gebruiken bij je fotografie.

  • We zien licht alleen wanneer het ergens op reflecteert, of wanneer we direct naar de bron kijken.
  • Licht kan gereflecteerd of afgebogen worden, maar de wanneer waarop is altijd voorspelbaar.
  • Gereflecteerd licht verspreid zich, afhankelijk van de gelijkmatigheid van het oppervlakte waarop het reflecteert.
  • Wit licht bestaat uit alle kleuren van het spectrum.
  • Licht met verschillende kleuren heeft verschillende energieniveaus of ‘golflengtes’.
  • Schaduwen ontstaan wanneer er iets tussen de lichtbron en een oppervlakte staat.
  • Licht varieert sterk in helderheid, onze ogen passen zich eenvoudig aan aan deze variatie in lichtsterkte.
  • Camera’s zijn daar veel minder in staat om zich aan te passen aan verschillende lichtomstandigheden.
  • Licht aan de rand van een lichtbron is zachter

Dat lijkt allemaal aannemelijk en niet heel ingewikkeld. Laten we eens kijken wat dat in de praktijk betekent.

Camera obscura

Dat we licht alleen zien wanneer het reflecteert, betekent dus dat de beelden die we vastleggen een reflectie van licht zijn op het onderwerp dat we fotograferen. Het licht reflecteert alle kanten op. De camera die we nu kennen is gebaseerd op de camera obscura, in principe een lichtdichte doos met een klein gat erin. Dat gat laat een kleine lichtstraal door. Wanneer de lichtstralen die teruggekaatst worden vanaf het onderwerp richting dat gaatje gaan, zullen sommigen rechtdoor gaan, dwars door het fat. Deze lichtstralen zullen een focuspunt vormen ergens achter het gat, als een bundel. De afstand daarvan is een verhouding van de afstand tot het onderwerp in kwestie en de grootte van het gat. De lichtstralen die rechtstreeks door het gat gaan, creëren een beeld dat op zijn kop staat.

Doordat het gat heel klein is, en er dus weinig lichtstralen doorheen vallen, zal het beeld waarschijnlijk wat wazig zijn. Door het gat te vergroten valt er weliswaar meer licht doorheen, maar doordat er allerlei andere richtingen zijn waarvandaan licht verspreid wordt zal het de afbeelding niet scherper maken.

Diafragma

Dat gat in de camera obscura is vergelijkbaar met het diafragma in hedendaagse fotografie. Zet je het diafragma verder open, dan komt er meer licht in ‘de doos’ en neemt de scherptediepte toe. Is de afstand (focus) niet goed, dan wordt het beeld onscherp.

Wat de camera obscura niet had, en wat we tegenwoordig natuurlijk wel hebben, zijn objectieven. Objectieven bestaan uit verschillende lenselementen, en een lens is van invloed op het gedrag van licht. Daar gaan we volgende keer op in!

afbeelding van Amy Schutte

Amy Schutte | Redacteur

Bekijk alle artikelen van Amy