'Ik wil standaard landschapsfoto's vermijden, ik fotografeer vanuit mijn tenen tot aan het oneindige'

In gesprek met Fujifilm-ambassadeur Marcel van Balkom

Bart Remmers 1113
Natuur- en landschapsfotograaf Marcel van Balkom (1968) groeide op in een Noord-Brabants dorpje aan de rand van de Biesbosch. Met al die natuurpracht van jongs af aan om hem heen is het dan ook niet vreemd dat de ambassadeur voor Fujifilm zijn hart verloor aan het fotograferen van flora en fauna en de meest betoverende landschappen.

Fotografie vanuit de tenen tot aan het oneindige

'Als jochie tekende ik graag roofvogels, die zijn hier in de Biesbosch veel te zien. Dan ga je natuurlijk ook samen met papa of opa het gebied in waardoor de liefde voor de Biesbosch en natuur in het algemeen ontstaat. Daardoor ben ik naast het tekenen ook gaan fotograferen', start Marcel van Balkom zijn verhaal die vanaf dat moment de camera ter hand heeft genomen om te zoeken naar de perfecte natuur- en landschapsfoto.

Je zou kunnen denken dat het fotograferen van natuur en landschappen een ontzettend grote vorm van geduld vereist. Klopt dat of hebben we het helemaal mis? 'Als natuurfotograaf - je wilt wildlife fotograferen of je hebt vooraf iets in je hoofd dat je wilt bereiken -  kan het doel veel tijd vergen, het is een enorme investering op dat vlak. Je moet een setting maken, de dieren laten wennen, noem maar op. Dat heb ik vroeger veel gedaan, maar op een gegeven moment heb ik de afslag naar de landschapsfotografie gemaakt omdat ik zo veel meer bezig kan zijn met het fotograferen an sich. Het klinkt misschien oneerbiedig - hoewel ik dat zo niet bedoel - maar wanneer je een lange lens hebt en een dier op de juiste setting hebt staan, dan is de techniek van de foto maken vrij gemakkelijk. De lens openzetten, het onderwerp scherp en loskrijgen uit de achtergrond en je hebt de foto. Zelf vind ik het mooier om het landschap naar mijn hand te zetten door middel van filters, licht, te spelen met het diafragma en met de voorgrond en achtergrond. Zo kom ik meer aan mijn trekken als fotograaf', legt Marcel uit.

Een zekere mood

Heeft de fotograaf ook nog een voorkeur voor een bepaald deel van de dag, of maakt het niet veel uit? Marcel: 'De ochtenden en avonden zijn qua licht de mooiste en beste momenten, dat is logisch. Vanochtend moest ik bijvoorbeeld mijn auto naar de garage wegbrengen en dan zie je de nevel over de weilanden hangen en de lucht met de opkomende zon erachter. Dat is prachtig! Of fotograferen op een middag met hard licht mooi beeld oplevert?  Dat is mogelijk, maar je moet meer je best doen en harder werken om een goed resultaat te bereiken. Zo reed ik eens naar België omdat ik er een bepaald dier en het kustlandschap wilde fotograferen. Het was een stralende dag met strakblauwe lucht en keihard licht. Dan kan je in principe weinig fotograferen. Toen ben ik aan de slag gegaan met een big stopper/ND1000, een filter dat 10 stops light tegenhoud. Zo zwak je contrasten af en kan je behoorlijk goed je werk doen.'

LEES OOK: Jonge filmmakers opgelet

'Ander voorbeeld: ik was bezig in de Biesbosch en het was behoorlijk regenachtig en grijs. Niet het meest ideale weer. Op en gegeven moment zag ik een dode karper op de grond liggen. Met behulp van filters ben ik die gehele situatie naar mijn hand gaan zetten. Zo'n dood dier brengt een zekere mood met zich mee waarin het grijze en donkere prima passen. Je moet alleen wat harder werken om het beeld te creëren dat je voor ogen hebt', memoreert de vakman. 'Het mooie en moeilijke aan wat ik doe is proberen een verhaal te vertellen met een foto. Ik wil standaard landschapsfoto's vermijden, ik fotografeer vanaf mijn tenen tot in het oneindige en probeer het gevoel van dat moment te vertellen in de foto. De voorgrond in mijn foto’s is enorm belangrijk, daarom maak ik heel veel staande landschapsfoto’s omdat me dit meer gelijkheden geeft om te werken met het groothoek-effect/perspectief. Liggende foto's vermijd ik het liefst!'

Respect voor de natuur

'De natuur is onbegrensd, maar niet grenzeloos... Laten we de grens niet zoeken, maar respecteren', staat er op de site van de fotograaf te lezen. Dat is geen loze zin, Marcel staat er voor de volle honderd procent achter. Is de Brabander geen pessimistisch man met alle milieuvervuiling en klimaatverandering om ons heen? 'Misschien. Ik ben veel naar IJsland geweest om daar te fotograferen. Je ziet er de gevolgen van de opwarming van onze aarde elk jaar groter worden. Dat valt steeds weer op tijdens een fotoreis die ik elk jaar organiseer. Je komt dan op plekken waar de opwarming te zien en te volgen is. De gletsjers trekken zich er steeds verder terug', vertelt Marcel. 'Natuurlijk stemt mij dat somber. Anderzijds moet dat verhaal ook vertelt worden. we zijn er allemaal mee bezig in Nederland. De CV-ketels moeten binnen enkele jaren worden vervangen, we gaan meer elektronisch koken. Maar milieu is grensoverschrijdend, het gaat van pool tot pool. Met mijn fotografisch werk wil ik dat benadrukken en de reacties daarop stemmen mij hoopvol.'

Marcel van Balkom is zoals gezegd ambassadeur voor Fujifilm. Een titel die hem absoluut verder brengt binnen het vak. 'Zeker. Ik ben een techneut, een purist. Niet dat de pixels zo belangrijk zijn voor mij, het gaat me vooral om de details, het dynamisch bereik en de algehele beeldkwaliteit. Mijn objectief is om het maximale uit mijn beelden te halen. Door de jaren heen kan ik mijzelf technisch gezien steeds meer vinden in het concept van systeemcamera's. De GFX50s, de midformaatcamera van Fuji, stond mij dusdanig goed aan dat ik volledig ben overgestapt op het merk. Deze camera is mijn gamechanger geworden en brengt mij gigantisch veel voordelen ten opzichte van andere apparatuur. De GFX50s geeft zoveel feedback tijdens het fotograferen en dat verbetert je foto’s enorm. Ik zie de systeemcamera en het Fujifilm-platform in het bijzonder als de toekomst van de fotografie. Vergeet niet het feit dat ik met de Fuji-camera's door middel van converters eenvoudig lenzen van andere merken kan gebruiken. Ook dat biedt weer ongekende mogelijkheden voor mij als fotograaf.'

Op reis met de Fuji GFX50s

En met de Fuji GFX50s in de tas heeft Marcel nog genoeg wensen wat betreft landen en gebieden die hij wil bezoeken om er te fotograferen. Bovenaan de lijst? Daarvoor moeten we naar Zuid-Amerika. 'Dat is gemakkelijk! Ik zou dolgraag nog een keer naar Patagonië in Argentinië willen afreizen. En dat gaat ook gebeuren. Waarom? Ik ben een man van de koude wereld. In Afrika zijn er bijvoorbeeld best plekken en zaken die ik wil fotograferen. Maar toch trekt het niet zo als de sneeuw en de kou. Ik hoop dat mijn reis naar Patagonië ergens in de komende vijf jaar daadwerkelijk plaats gaat vinden.'

Marcel van Balkom

Natuur- en landschapsfotograaf Marcel van Balkom (Hank, 1968) is ambassadeur voor Fujifilm. Op zijn cv staan onder meer twee prachtige fotoboeken over de Biesbosch en IJsland.  Daarnaast is Marcel zijn werk gepubliceerd in diverse fotomagazines en won hij de eerste prijs van VARA's Vroege Vogels-fotowedstrijd en de titel Highly Commended bij de British Wildlife Photography Awards (BWPA). Verder werd een van Marcels foto's in 2015 genomineerd voor de Frans Lanting Award en won hij in 2017 zowel de jury- als publieksprijs in de categorie Landschappen van de National Geographic-fotowedstrijd. De Brabander is (mede-)organisator van workshops en natuurfotoreizen naar onder meer het Verenigd Koninkrijk, IJsland en Zwitserland.

www.marcelvanbalkom.nl

Objectieven en camera's

Marcel van Balkom werkt onder meer met het Fujifilm GFX50s midformaat-systeem en de Fujifilm X-T2 systeemcamera. Qua Fujinon-objectieven gebruikt de fotograaf de GF 23mm F4.0 R LM WR, GF 32-64mm F4.0 R LM WR, XF 100-400mm F4.5-%.6 LM OIS WR, XF 16mm F1.4 R WR en XF 10-24mm F4 R OIS.

 

 

afbeelding van Bart Remmers

Bart Remmers | Redacteur

Bekijk alle artikelen van Bart