Margaret Bourke-White - Beslissende momenten 1930-1945

Julian Huijbregts 1682
Margaret Bourke-White was een opvallende verschijning in de door mannen gedomineerde wereld van de nieuwsfotografie. Zo werkte ze als eerste vrouw voor Fortune en Life Magazine. In Rusland portretteerde zij een glimlachende Stalin en in Georgië de oude moeder van deze dictator. Van 12 april t/m 29 juni 2014 is haar werk te zien in het Fotomuseum Den Haag.

Persbericht:

Bourke-White was de enige buitenlandse fotojournalist in Moskou toen daar in 1941 de eerste Duitse bommen vielen. Onverschrokken volgde zij de troepen achter de frontlinie. Veel van haar foto’s zijn onvergetelijk, zoals de beelden die ze maakte in het kielzog van het Amerikaanse leger bij de bevrijding van het concentratiekamp Buchenwald. De tentoonstelling Beslissende momenten 1930-1945 in het Fotomuseum Den Haag bestaat uit meer dan 180 originele vintage-foto’s gemaakt in de Sovjet-Unie, Tsjecho-Slowakije, Duitsland, Engeland en Italië in de jaren 30 en 40.

Bourke-White
Stalin's mother, Tiflis, Sovjet Union, 1932, Getty Images.

Oog van haar tijd

Behalve een artistiek bevlogen fotograaf was Margaret Bourke-White (1904-1971) bovenal het ‘oog van haar tijd’. Ze ging tot het uiterste om vast te leggen wat er in de wereld gebeurde en documenteerde de opmerkelijkste momenten van de 20e eeuw. De jonge fotografe overleefde ternauwernood een Duitse torpedo en maakte foto’s vanuit bommenwerpers. Op de top van het Chrysler-gebouw balanceerde ze met haar camera om vanaf een duizelingwekkende hoogte New York te fotograferen.

Technologische obsessie

Gefascineerd door de industriële revolutie en de sociale veranderingen die deze met zich mee bracht, fotografeerde Bourke-White de grote fabrieken in de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten. Haar eerste reis naar de Sovjet-Unie in 1930 vond plaats in de periode van het 'Eerste Vijfjarenplan’ onder het bewind van Stalin.

Het gevolg was een technologische obsessie waarbij de nadruk lag op een snelle expansie van met name de zware industrie. In de foto’s van Margaret Bourke-White van de fabrieken in de Sovjet-Unie spelen arbeiders en hun machines dan ook een centrale rol. Ze documenteerde ook andere aspecten van het dagelijkse leven zoals schoolgaande kinderen, het straatleven, ontwerpers en boeren op het platteland. In de Verenigde Staten legde Bourke-White de verborgen schoonheid van de monumentale staalfabrieken vast.

Bourke-White
Margaret Bourke-White, Vrouwen aan het werk in staalfabriek tijdens Tweede Wereldoorlog, 1943, Courtesy Syracuse University Library, Time & Life, Getty Images.

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog documenteerde Margaret Bourke-White oorlogstaferelen in Engeland, Tunesië, Italië en Duitsland. Ze fotografeerde de platgebombardeerde Duitse steden. Haar foto’s van het concentratiekamp Buchenwald en van Nazi-aanhangers die na de capitulatie collectief zelfmoord pleegden, staan in het collectieve geheugen gegrift.

Na haar studie aan de Cornell Universiteit, verhuisde Margaret Bourke-White naar Cleveland, het hart van de Amerikaanse industrie waar ze haar eigen fotostudio begon. Bourke-White's fotografie is indringend, de betrokkenheid bij de mensen en de situaties die ze fotografeerde is altijd zichtbaar. Ze produceerde verschillende fotoboeken. Haar foto's reisden de wereld rond en verschenen regelmatig op de covers van Fortune and Life Magazine, tijdschriften waarvoor zij vele jaren werkzaam was.

Bourke-White
Margaret Bourke-White, Tjechische arbeider vervaardigd 15 cm hulzen in de Skoda Munitie Fabriek circa 1937, Courtesy Syracuse University Library, Time & Life. Getty Images.

Te zien van 12 april t/m 29 juni 2014 in Fotomuseum Den Haag

De tentoonstelling Margaret Bourke-White - Beslissende momenten 1930-1945 is een coproductie van Fotomuseum Den Haag, La Fábrica, Spanje, Martin-Gropius-Bau, Duitsland, Preus-Museum, Noorwegen en Syracuse University, Verenigde Staten. Van 12 april t/m 29 juni 2014 is het werk van Bourke-White te zien.

Bourke-White
President Franklin D. Roosevelt with his wife, Eleanor, 1938, Courtesy Gary Davis, Time & Life, Getty Images.