Interview Paul Croes: de hond als kunstwerk

Interview Paul Croes: de hond als kunstwerk

Redactie DIGIFOTO Pro 7622

Het fotograferen van dieren is voor veel mensen een fijne tijdsbesteding. Voor sommigen, zoals fotograaf Paul Croes, is het een beroep. De Belgische fotograaf maakt bijzondere portretten van honden. We spraken hem over zijn werk, de honden en fotografie in het algemeen.

Tekst: Raf Olaerts Fotografie: Paul Croes

Je foto’s zien er meer uit als fashion fotografie met (vooral) honden, hoe is dat ontstaan?

‘Het resultaat geeft de combinatie van portret en schoonheid. Soms is het resultaat ook bijzonder komisch. Op zich ga ik vooral op zoek naar de schoonheid en is de benadering eerder portret met een stilistische benadering. Ik heb verschillende succesvolle reeksen op internet zien passeren van bijvoorbeeld honden die snoepjes vangen of natte honden… Maar dergelijke concepten interesseren mij niet. Mijn benadering is eerder de psychologie van de hond, het menselijke aspect dat ze uitstralen, hun vermogen om de gevoelswereld van de eigenaar te absorberen en te reflecteren. De keuze om dit uitsluitend in de geïsoleerde omgeving van eens studio te doen heeft verschillende redenen. De omstandigheden zijn steeds hetzelfde, zowel winter als zomer, de intimiteit van de fotostudio zorgt voor een intenser contact met de hond en het allerbelangrijkste is dat ik de volledige controle heb over de kwaliteit van het licht.’

Wilde je altijd al fotograaf worden?

‘Nee, in eerste instantie wilde ik een sportheld worden en wat later striptekenaar, maar vanaf 18 jaar heeft de fotografie dat definitief verdrongen.’

Heb je altijd honden gefotografeerd?
‘Ik heb in de jaren 90 een studio uitgebouwd die een beetje onbedoeld in de richting gegaan is van grote studio met meerdere mensen, volledig kleurlabo met onder andere dia-ontwikkeling en dia-afdrukken, een locatie en studio team in middelmatige retail fashion fotografie en advertising. Daarvoor een service fotografie studio voor reclame en bedrijven.’ 

‘Gaandeweg bij het opkomen van de digitale fotografie en een klantenbestand dat steeds meer wilde voor minder geld, slechte betalingen, faillissementen onder klanten. Het feit dat op een bepaald moment de technische camerafotografie 4/5 inch vervangen werd door digitale scanbacks en andere, zorgde er voor dat ik de torenhoge investeringen die nodig waren niet kon doen. De jaren 90 hebben mij zakelijk gewijs weggeleid van datgene waarvan ik denk werkelijk het verschil te hebben kunnen maken. Integriteit en de daarbij horende kwaliteit.’

Hoe ben je in de honden- of dierenfotografie terecht gekomen?

‘Dat is heel organisch gegaan, na stopzetting van de commerciële studio en het beoefenen van enkele jaren diverse soorten fotografie en beginnen met een beperkt aantal uren lesgeven in de fotografie, heb ik gaandeweg terug een studioruimte gehuurd, materiaal aangeschaft, niet meteen wetende welke richting ik uit wilde. Op een bepaalde dag een fotoshoot als vrij werk voor de fun gedaan van een witte Borzoi van een vriendin en hier vrijwel meteen een bijzonder gevoel door gekregen. Step by step, mede door het succes van publicaties op Facebook, de verschillende hondengroepen, rashonden verenigingen, rescue-organisaties die hier veelvuldig actief zijn, werd dit al snel een gevulde agenda. Maar het heeft dan toch nog een jaar geduurd alvorens ik mezelf dierenfotograaf wilde noemen.’

Was het moeilijk om te starten als fotograaf?

‘Twee goede vrienden met een opleiding fotografie in Sint-Lucas Brussel hebben gedurende jaren door middel van klankbord, discussie, gesprekken en reizen de functie van de traditionele opleiding vervuld. Ik ben gestart op 24 jaar eind jaren 80, ik was technisch zeker onderlegd en zeer ambitieus. Ik had geen schrik om te investeren en heb mij samen met twee andere fotografen in samenwerkingsverband zeer snel tot een gevestigde waarde weten uit te bouwen.’

Zijn er fotografen waar je naar opkijkt of die je als voorbeeld ziet?
‘Ja natuurlijk! Native studiofotografen en mede daardoor ging mijn interesse vooral uit naar Irving Penn, Richard Avedon en ook wel Helmut Newton.’

Wat betekent fotografie voor jou?

‘It’s a way of life! Fotografie heeft een zeer rijke geschiedenis, in al zijn diverse onderwerpen, landschap, reportage, portret, technische opnames, reproductie werken, ook het vroegere labowerk en het huidige printwerk, de studio en het licht. Het is het mooiste beroep ter wereld en waarschijnlijk ook het beroep waar heel veel mensen van dromen en wat veel mensen als hobby hebben! Ook omdat alles wat bestaat een onderwerp voor fotografie kan zijn. Hoewel de mogelijkheden van fotografie sinds de digitalisering voor het grote publiek zoveel bereikbaarder en handiger zijn geworden, maakt dat het wat van zijn charmes heeft verloren.’

Wat zijn de minder leuke kanten van je vak?

‘’Er is niet specifiek iets minder leuk aan, weemoed of nostalgie waarmee velen naar het analoge tijdperk kijken bestaat nog steeds als een niche markt. Jammer is wel dat hier en daar een mooi stuk geschiedenis in cameramerken, licht en andere aspecten dreigen te verdwijnen, maar daar komen andere dingen voor in de plaats. Voor Fotografen die het klassieke tijdperk hebben meegemaakt is het moeilijk om niet in oldschool thinking te vervallen.’

Wat is de grootste uitdaging in je beroep?

‘Succesvol zijn! Dat je foto’s een tweede leven kunnen leiden en niet alleen voor de opdrachtgever van belang zijn, maar dat de foto’s die je maakt op zich kunnen staan of symbool voor iets kunnen staan. Een illustratie kunnen zijn voor een gevoel of een verhaal. En natuurlijk uitzonderlijk zijn!’

Zijn er, buiten het werk waar je bekend voor staat, nog andere genres waar je je misschien meer als hobby mee bezig houd?

‘Ik zou stilistisch nog steeds een behoorlijk modefotograaf kunnen zijn, maar het milieu en carrière opbouw ervan is te moeilijk en te ver weg.’

Waar haal je je inspiratie vandaan?

‘Inspiratie komt niet zozeer vanuit de fotografie zelf. Momenteel vind ik bijvoorbeeld Paolo Roversi en Peter Lindbergh van het allerhoogste niveau. Nog steeds dus studio en mode gerelateerde fotografie, net zoals bij deze mensen komt de inspiratie eerder van dans, muziek, film, literatuur, poëzie en zo meer.’

Wat zoek je in een foto?

‘Zoals mijn webshopnaam, “behind eyes“, zegt zoek ik, zoals een portretfotograaf steeds zou moeten beogen, de ziel in en achter de ogen, ook wel het juiste moment. Ik streef een stilistische perfectie na en dus eenvoud.’

Wat is het belangrijkste dat je de afgelopen jaren geleerd hebt?

‘Dat fotografie voor mij een steeds voortdurende zoektocht is naar schoonheid! De honden leveren mij schoonheid in al hun aspecten. Een oude blinde hond met drie poten kan bijvoorbeeld prachtige emoties tonen en opwekken en wat dat betreft. Soortgelijke benadering bij modefotografie zou onmogelijk zijn.’

Hoe is jouw werk verschillend van dat van andere?

‘Het licht bepaalt de stijl! Een hond heeft vele gedaantes, van wit tot alle tinten zwart, reusachtig groot tot handtas klein en beweegt van moedig tot angstig. De hoofdstijl en de variaties daarop moet deze enorme diversiteit kunnen kaderen.’

Locatie of studio?

‘Studio, ik wens controle te hebben over het licht en de regie maximaal onder controle te hebben. In een land als België, met dergelijke grillige weersomstandigheden, lijkt het mij als fotograaf uitermate moeilijk om een constante kwaliteit te kunnen houden. Studio kan je ook zien als je eigen biotoop waarin je mensen uitnodigt, verwelkomt en ontvangt. Een bepaalde sfeer creëert wat al een mooie start geeft naar het uiteindelijk resultaat toe.’

Heb je een voorkeur van onderwerp; honden, katten, mensen?

‘Ik portretteer de mensen zelf ook graag met hun dieren en mijn ervaring in de fashionfotografie komt hierbij goed van pas. Ik noem mezelf nog steeds dierenfotograaf, maar weinigen komen met kat, kip, geit, schaap, koe of andere. Dat mag zeker in de toekomst meer gebeuren. Maar de mens zijn beste vriend zal altijd het meest vertegenwoordigd zijn door de hond.’

Bewerk je je foto’s en wat doe je dan vooral?

‘Ik gebruik uitsluitend Lightroom, hooguit worden op de foto’s dingen verwijderd zoals een hand die net in beeld komt of iets dergelijks en natuurlijk de onvermijdelijke retouches van haren. Verder doe ik weinig aan de foto’s, bewerken van contrast en kleur, beetje licht en donker “brushen”. Meestal zijn de beelden straight uit camera technisch in orde, ik werk niet met layers of photoshop, ik zal ook nooit iets toevoegen. In die zin beschouw ik lightroom als de donkere kamer uit het analoge tijdperk. Omzetten naar zwart wit of de foto’s wat oudere of polaroid look geven doe ik soms wel. Ook de foto’s wat grafische elementen geven zoals tekst gebeurt weleens.’

Werk je veel buiten de “lage landen”?

‘Afgelopen twee jaar hebben we diverse trips gedaan: Italië, Oostenrijk, Zwitserland, Polen, Liechtenstein. In september komt daar Amerika bij. De bedoeling is de komende tien jaar buitenlandse trips te doen in alle continenten. We zijn dan ongeveer honderd dagen per jaar van huis. De overige tijd is voor België en Nederland.’

Wat zegt mevr. Croes daarvan?

‘Mijn echtgenote is tevens mijn assistente, zij doet de planning en communicatie en ook de regie van de honden.’

Doe je ook nog andere projecten?

‘Vanaf midden 2016 hebben we in België, Limburg een nieuwe studio met bijhorend print- en afwerkingsatelier. Om de kost van studio- en afwerkingsmateriaal te reduceren, doen we dit ook in samenwerking met enkele andere fotografen. Verder plannen we een eigen hondenmaand in oktober met een tentoonstelling in Ulbeek.’

Waar gaan we je werk vooral tegen komen?

‘Op het moment is het werk veelvuldig te zien en te volgen via de beide facebookpagina’s, Pinterest en onze website. Verder proberen we tentoonstellingen op te zetten, niet zozeer in de typische culturele centra of kunstgalerijen maar eerder in grote publieke plaatsen zoals een grand café of dergelijke.’

‘We werken aan een educatief programma naar kinderen toe, zowel in vorm van tentoonstellingen in de natuur (weersbestendige prints en drukwerk) als een kwalitatief mooi drukwerk met zinvolle goed leesbare inhoud en tekst. Natuurlijk blijft ook het klassieke koffietafelboek een plan.’

Is het gemakkelijker om als fotograaf te starten als je scholing hebt gevolgd?

‘Persoonlijk denk ik dat scholing niet noodzakelijk is om succes te hebben als fotograaf. Veel mensen die een opleiding starten van diverse niveaus zijn vooral geïnteresseerd in de fotografie zelf als medium, maar vinden niet echt een onderwerp en zo wordt het een beetje een technisch avontuur. Foto’s met inhoud maken en met een visie vereist toch een eerder artistieke benadering. Sinds de digitalisering is het technisch aspect van de fotografie wat meer “easy going” en cooler geworden. Onder studenten zie ik vaak dat de interesse punten bij de mannelijke cursisten eerder technisch gericht is en bij de vrouwelijke studentes meer gaat om wat je met het onderwerp zelf kan doen en niet zozeer om de middelen waarmee het tot stand komt.’

Welke opleiding heb je nodig om fotograaf te worden?

‘Fotografie is een beetje het verhaal van: je hebt het of je hebt het niet! Een aantal dingen en zeker het technische aspect zijn aan te leren. Inspiratie, een persoonlijke touch, een manier van kijken is iets wat je kan stimuleren, motiveren en inspireren maar om het iemand echt aan te leren is naar mijn gevoel niet mogelijk als er die artistieke, creatieve basis ontbreekt. In bepaalde domeinen van de fotografie zoals macrowerk, reproductie, wetenschappelijke fotografie zijn eerder louter technisch van aard en ook daarin kan de minder artistiek begaafde door fotografie gepassioneerde persoon zich helemaal in uitleven.

Welke raad zou je geven aan een nu startend fotograaf?

‘Ik denk dat het belangrijk is een aspect in fotografie te vinden dat jou ligt, je kan niet een ander soort fotograaf worden dan het type mens dat je al bent. Een humoristisch voorbeeld: ben je een introverte wat oudere man met een zeer jaloerse vrouw en de veel bijhorende huistaken, zal een carrière in de modefotografie je niet meteen goed afgaan! Anderzijds, ben je bijvoorbeeld in je jeugdjaren een professioneel sportbeoefenaar geweest, dan zal een carrière als sportfotograaf van de sport waar jij in actief was je heel wat mogelijkheden bieden omdat je het onderwerp en het milieu er rond al zeer goed kent!’

Hoe zie je de toekomst van de het beroep fotograaf?

‘Uitsluitend leven van de fotografie gaat in de toekomst steeds moeilijker worden, omdat het de laatste jaren zeer populair is als bijberoep. Het aantal fotografen dat zichzelf professioneel profileert is minstens vertienvoudigd. De vraag is daarentegen zeker niet gestegen en de vraag naar kwaliteit is door het vaak uitsluitend gebruik van fotografie op sociale media gedaald. De klassieke hiërarchieën van hoe een fotograaf aan werk geraakt worden hedendaags om de zoveel tijd volledig door elkaar geschud. De traditionele dorpsfotograaf voor huwelijk en communie, met winkel en kleine studio verdwijnen geleidelijk aan. De fotograaf die werk regenereert van reclamebureaus, magazines, kranten zit ook in een slinkende lijn, studio’s verdwijnen, beroepsfotograaf is een verhaal van de koek verdelen onder velen maar ook juist hierin zit een kans. Diegenen die werkelijk zicht krijgen op nieuwe markten en daar weten op in te spelen kunnen aan fotografie zeker nog een mooi hoofdberoep hebben!’

Wat is je gear?

‘Zelf ben ik geen camerafreak, ik werk met een Nikon D800, in de eerste plaats omwille van de uitstekende prijs/kwaliteit verhouding. Camera mogelijkheden, instellingen, GPS toestanden, touchscreen ed, zijn voor een studiofotograaf nauwelijks van belang, camera’s uit de D4, D5 serie zouden in de toekomst een zinvolle upgrade zijn, maar dan uitsluitend omwille van de snellere autofocus, schrijfsnelheden, sportcapaciteiten en de degelijkheid van de sluiter. Hierbij ook nog te vermelden dat wij met 200 shoots per jaar minstens 300.000 foto’s maken. In studio werk ik uitsluitend met een korte macro-teleobjectief, die zowel voor portret als voor close-up kan dienen. Vast brandpunt, geen zoomobjectief, ook gewicht en snelheid in autofocus is voor mijn specifiek onderwerp van groot belang. Ook zeer belangrijk is het licht, hieraan stel ik wel de hoogste eisen. Het licht moet aan het complete lastenboek voldoen. Het moet transporteerbaar zijn, snel opladen, korte flitstijden hebben, zo licht mogelijk van gewicht en compact zijn. Hier heb ik de hele markt in onderzocht en veel getest. Ik werk voornamelijk met softboxen, het licht van de achtergrond is niet zo essentieel en doe ik met spot, standaardlicht of paraplu. Omdat het licht-materiaal zo specifiek is nemen wij alles mee wanneer we reizen. Ook voor de komende vliegtuigreizen gaat het een hele studie worden op vlak van toegelaten gewicht, juiste kofferafmetingen en dergelijke. Ik vind het belangrijk eigen materiaal bij me te hebben!’

 

 

Paul Croes, 51, Peer

Paul Croes opereert vanuit Peer in België en heeft een studio aan huis waar hij honden en hun baasjes ontvangt. Hij maakt bijzondere, kenmerkende en soms grappige portretten van honden.

Camera: Nikon D800

Website: www.paulcroes.be

 

afbeelding van Redactie DIGIFOTO Pro

Redactie DIGIFOTO Pro | Redactie

Bekijk alle artikelen van Redactie