Retrofocus: Pentax Auto-110

Jesse Kraal 10726
Hoe klein kun je een spiegelreflexcamera maken? Klein, zo bewees Pentax eind jaren '70. Na vierendertig jaar is de Pentax Auto-110 nog altijd de kleinste spiegelreflexcamera ooit. Met vijf beschikbare objectieven, een winder en een flitser kun je zelfs over een compleet systeem spreken.

In 1978 presenteert Pentax de Auto-110, een spiegelreflexcamera die in de palm van je hand past. Om de camera zo klein te kunnen maken, gebruikt de mini-slr Kodak 110-film in plaats van de gebruikelijke 35mm-film. Het filmoppervlak is ongeveer vier maal kleiner dan van een kleinbeeldnegatief, de cropfactor bedraagt 2x.

Pentax 110
's Werelds kleinste spiegelreflex past met gemak in je handpalm.

Geen speelgoed

Ondanks het kleine formaat, moet de Pentax echter niet voor speelgoed worden aangezien. De Japanse fabrikant richt zich met de Auto-110 op de gevorderde amateur en dat merk je aan de afwerking van het toestel: deze is vergelijkbaar met die van de 35mm-slr's van het merk. De zoeker is helder en relatief groot, qua formaat doet deze niet veel onder voor de zoeker van bijvoobeeld een Canon 600D of Nikon D5100.

Objectieven

Bij de introductie was er behalve de camera een drietal objevtieven leverbaar: een 18mm, een 24mm en een 50mm. In 1981 worden daar een 'fixed focus' 18mm, een 70mm en een 20-40mm-zoomobjectief aan toegevoegd. Soligor leverde ook een 1,7x teleconverter voor het 110-systeem, al werden je foto's bij gebruik donkerder door de afgenomen lichtsterkte.

Pentax 110

Om ook de objectieven compact te houden, komt Pentax met een bijzondere oplossing. Het diafragma wordt gecombineerd met de sluiter en bevindt zich niet in het objectief maar in de camera. Om elektronische contacten overbodig te maken hebben alle objectieven een lensopening van f/2.8. Het 24mm-standaardobjectief is hierdoor minuscuul, terwijl de 70mm en de 20-40mm een heel stuk forser zijn.

Motorwinder en flitser

Behalve objectieven, waren er al bij de introductie een flitser en een motorwinder leverbaar. De flitser was echter zo groot, dat Pentax na kritieken in 1980 een kleinere variant introduceerde. Ook van de winder kwam later nog een twee variant op de markt.

Bediening

Veel handmatige controle biedt de Pentax Auto-110 niet, in de originele versie houdt het op bij scherpstellen. De camera regelt de sluitertijd en het diafragma. In 1982 komt Pentax met de Super-variant die een zelfontspanner heeft, een knop waarmee je anderhalve stop kunt overbelichten en een iets hogere sluitertijd.

Pentax 110

110-Film

In eerste instantie verkocht alleen Kodak 110-film, je had de keuze uit 100 of 400 ASA. De camera herkende de film door een plastic lipje op de cartridge. Fujifilm kwam later echter met 200 ASA en afhankelijk van de verpakking resulteerde dat in een stop onder- of overbelichting. Ook latere versies van de 400 ASA-films hadden een cartride die gelijk was aan die van de 100 ASA-film. In dat geval werden je foto's zelfs twee stops overbelicht. Oppassen dus!

Pentax 110-film
Qua oppervlakte ongeveer vier maal kleiner dan kleinbeeld, 110-film was zeer klein van formaat.

Op Marktplaats of Ebay duiken regelmatig Pentax 110-camera's op, heel zeldzaam zijn ze niet. De film is daarentegen nog maar lastig verkrijgbaar omdat zowel Kodak als Fujifilm gestopt zijn met de productie. Adox heeft al een tijd geleden aangekondigd met zwart-witfilm te komen in 110-formaat, maar deze is nog steeds niet verkrijgbaar.

Pentax 110
Een advertentie uit een Duits magazine. Hierop is goed te zien hoe het formaat van de objectieven van elkaar verschilden. Dit omdat alle objectieven een maximale lichtsterkte van f/2.8 moesten hebben.

afbeelding van jesse kraal

Jesse Kraal | Fotograaf

Bekijk alle artikelen van Jesse

afbeelding van Anoniem

Ik wilde dat deze camera's nog bestonden, dan kocht ik er meteen een.

afbeelding van Piensis

afbeelding van jan ewalds

Ik heb er een
met 3 objectieven en flitser

afbeelding van hawk

Hoera! vandaag eentje bemachtigd via Marktplaats voor 40 euro (incl.verzending). Gaat direct de vitrine in als verzamelobject. Fotograferen met zo'n ding is nu te veel gedoe, helaas!